Những loài động vật thông minh nhất thế giới:
1. Tinh tinh
Tinh tinh đứng đầu trong danh sách những loài động vật thông minh nhất thế giới.
Tinh tinh được hầu hết các nhà khoa học coi là loài thông minh thứ hai trên trái đất, sau con người. Nghiên cứu về tinh tinh đã ước tính IQ của chúng từ 20 đến 25, gần bằng mức trung bình của một đứa trẻ mới biết đi. Chúng thể hiện các kỹ năng giải quyết vấn đề, sử dụng các công cụ như que để lấy côn trùng từ vỏ cây hoặc lá cây để múc nước. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng thậm chí có thể nhận ra chính mình trong gương, một khả năng biểu thị sự tự nhận thức - một đặc điểm chỉ có ở một số ít loài khác.
2. Đười ươi
Đười ươi, loài vượn tóc đỏ của rừng mưa nhiệt đới Đông Nam Á, cũng là một trong những loài động vật thông minh nhất. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đười ươi có thể thông minh hơn tinh tinh khi thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, tinh tinh thể hiện trí thông minh xã hội cao hơn. Đười ươi thể hiện khả năng học tập và ghi nhớ ấn tượng, đặc biệt rõ ràng ở khả năng chế tạo công cụ để kiếm ăn và xây dựng nơi trú ẩn. Kỹ năng này không chỉ là bản năng mà còn liên quan đến mức độ lý luận và tầm nhìn xa, thể hiện sự hiểu biết về nguyên nhân và kết quả.
3. Tinh tinh lùn
Tinh tinh lùn Bonobo cũng được coi là một trong những loài linh trưởng thông minh nhất. Chúng được ca ngợi vì kỹ năng sử dụng công cụ và khả năng giải quyết vấn đề. Các nghiên cứu cho thấy rằng bonobo có kỹ năng giải quyết các nhiệm vụ liên quan đến lý thuyết về tâm trí hoặc hiểu biết về nhân quả xã hội tốt hơn, trong khi tinh tinh có kỹ năng hơn trong các nhiệm vụ đòi hỏi phải sử dụng công cụ và hiểu biết về nhân quả vật lý. Không giống như tinh tinh, tinh tinh lùn Bonobo thể hiện mức độ đồng cảm và hợp tác cao hơn. Các cộng đồng tinh tinh có tính phân cấp và hiếu chiến hơn. Tuy nhiên, các chiến lược giải quyết xung đột của tinh tinh lùn thiên về sự gắn kết xã hội và chia sẻ hơn là sự hung hăng. Hơn nữa, tinh tinh lùn có khả năng giao tiếp thậm chí còn vượt trội hơn cả đười ươi ở một số khía cạnh.
4. Cá heo
Cá heo cũng là một trong những loài động vật thông minh nhất thế giới.
Trí thông minh của cá heo không bao giờ ngừng gây kinh ngạc và tò mò cho các nhà khoa học. Trên thực tế, nhiều nhà nghiên cứu tin rằng cá heo có thể thông minh hơn tinh tinh. Một trong những minh chứng nổi bật nhất về trí thông minh của cá heo là việc chúng sử dụng định vị bằng tiếng vang, điều này không chỉ đòi hỏi khả năng nhận thức giác quan tiên tiến mà còn đòi hỏi khả năng xử lý phức tạp. Ngoài ra, cá heo sống trong mạng lưới xã hội phức tạp và tham gia vào các hành vi hợp tác, chẳng hạn như các chiến lược săn mồi phối hợp. Cá heo có thể nhận ra mình trong gương, một dấu hiệu của sự tự nhận thức hiếm có trong thế giới động vật.
5. Con voi
Người ta nói rằng một con voi không bao giờ quên. Và đúng là trí thông minh của voi được thể hiện qua trí nhớ đặc biệt của chúng. Chúng có thể nhớ lại những tuyến đường di cư phức tạp, nhớ khuôn mặt của những con voi khác và thậm chí thương tiếc những đồng loại đã khuất của mình. Cấu trúc xã hội phức tạp của chúng và những mối liên kết phức tạp mà chúng hình thành làm nổi bật chiều sâu cảm xúc và khả năng nhận thức của chúng.
6. Quạ đen
Quạ từ lâu đã gắn liền với trí thông minh và sự khéo léo.
Quạ đen được biết đến với kỹ năng giải quyết vấn đề, thậm chí hiểu được mối quan hệ nhân quả. Người ta đã quan sát thấy chúng chế tạo các công cụ phức tạp từ các vật liệu tự nhiên để có được nguồn thức ăn khó tiếp cận. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng loài quạ có thể lập kế hoạch cho tương lai, cho thấy mức độ tinh vi về nhận thức cao.
7. Khỉ đột
Khỉ đột là loài vượn lớn nhất. Ngoài kích thước và sức mạnh, chúng còn là loài có trí thông minh cao. So với tinh tinh, khỉ đột điềm tĩnh, kín đáo và kiên nhẫn. Chúng ít thích nghi và tò mò hơn tinh tinh và không biểu hiện khuynh hướng bắt chước giống như vậy. Người ta đã quan sát thấy khỉ đột sử dụng que để đo độ sâu của nước và lá làm ô, cho thấy chúng hiểu biết về môi trường xung quanh và có khả năng điều khiển môi trường.
8. Cá voi sát thủ
Cá voi sát thủ không chỉ là loài săn mồi đỉnh cao của đại dương mà còn là loài cực kỳ thông minh. Cá voi sát thủ sống theo nhóm gia đình gắn bó chặt chẽ do cá mẹ lãnh đạo. Động lực xã hội của chúng rất phức tạp, đặc trưng bởi mối liên kết sâu sắc, chiến lược săn mồi hợp tác và trí tuệ cảm xúc. Một trong những biểu hiện nổi bật nhất của trí thông minh cá voi sát thủ là khả năng học hỏi và truyền lại các kỹ thuật săn mồi. Các đàn khác nhau có các chiến lược săn mồi độc đáo, thích nghi với môi trường cụ thể của chúng, được truyền qua nhiều thế hệ. Sự truyền đạt kiến thức văn hóa này là dấu hiệu của chức năng nhận thức cao.
9. Vẹt xám châu Phi
Vẹt xám châu Phi thể hiện mức độ thông minh ngang bằng với loài vượn lớn ở một số khía cạnh. Con vẹt xám châu Phi nổi tiếng nhất, Alex, được nhà tâm lý học Irene Pepperberg huấn luyện, đã thể hiện khả năng hiểu các khái niệm như màu sắc, hình dạng và số lượng. Alex có thể giao tiếp bằng từ ngữ, hiểu các khái niệm trừu tượng như 'to hơn' và 'nhỏ hơn', thậm chí thể hiện mong muốn và sự thất vọng. Mức độ khả năng nhận thức này ở một loài chim thách thức nhiều quan niệm cố hữu về trí thông minh của động vật.
10. Chó, sói, cáo
Chó đã giành được danh tiếng là "người bạn tốt nhất của con người" không chỉ vì lòng trung thành mà còn vì trí thông minh của chúng. Chúng sở hữu khả năng đáng kinh ngạc trong việc hiểu cử chỉ và biểu cảm của con người, khiến chúng trở thành những người giao tiếp đặc biệt. Chó có thể được huấn luyện để thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, từ hướng dẫn người khiếm thị đến phát hiện tình trạng bệnh lý thông qua mùi hương. Những loài hoang dã tương tự chúng như chó sói, cáo, cũng là những loài động vật thông minh. Thật khó để nói loài chó nào thông minh nhất vì mỗi loài dường như đều giỏi hơn những loài khác khi thực hiện các nhiệm vụ khác nhau.
11. Con lợn
Lợn thường bị định kiến, nhưng nghiên cứu đã tiết lộ trí thông minh của chúng. Một số nghiên cứu còn phát hiện ra rằng chúng thông minh hơn chó và trẻ em 3 tuổi. Chúng có thể học các nhiệm vụ phức tạp, nhận dạng ký hiệu và thậm chí chơi các trò chơi điện tử đơn giản. Lợn cũng có khả năng ấn tượng trong việc hiểu cảm xúc của con người, khiến chúng trở thành loài động vật đồng cảm và có nhận thức xã hội.
12. Con mèo
Mèo sở hữu trí tuệ xảo quyệt và tháo vát, được mài giũa qua quá trình tiến hóa thành những kẻ săn mồi đơn độc. Kỹ năng giải quyết vấn đề của chúng, thể hiện rõ ở khả năng điều khiển đồ vật và điều hướng trong môi trường phức tạp, thể hiện trí thông minh sắc sảo và thực tế. Mèo cũng là bậc thầy trong việc học thông qua quan sát và có khả năng tự bảo vệ bản thân rất tốt.
13. Bạch tuộc
Bạch tuộc là một trong những sinh vật hấp dẫn nhất trong đại dương. Với khả năng thay đổi màu sắc, kết cấu và hình dạng, chúng là bậc thầy về ngụy trang. Khả năng bắt chước các loài động vật khác cho thấy khả năng nhận thức cao vì nó không chỉ đòi hỏi nhận thức về các loài sinh vật khác mà còn đòi hỏi khả năng sao chép hành vi và ngoại hình của chúng. Bạch tuộc có thể giải quyết các câu đố phức tạp, vượt qua mê cung và thậm chí mở lọ để lấy thức ăn. Kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng thích nghi của chúng thể hiện trí thông minh và sự tháo vát.
14. Mực nang
Ngoài bạch tuộc, các loài chân xúc tua khác như mực nang và mực ống cũng thể hiện mức độ thông minh cao. Một số loài có hơn 500 triệu tế bào thần kinh. Để so sánh, chuột, một loài vật thông minh, có 200 triệu tế bào thần kinh. Chúng được biết đến với khả năng học nhanh, giải câu đố và thể hiện hành vi phức tạp. Mực nang có thể sử dụng sắc tố của chúng để thay đổi màu sắc và tạo ra những màn trình diễn mê hoặc để giao tiếp và đánh lạc hướng kẻ săn mồi. Người ta tin rằng mực ống kém thông minh hơn một chút so với bạch tuộc và mực nang.
15. Sóc
Sóc, loài vật nhanh nhẹn và hoạt bát thường thấy trong vườn và rừng, thể hiện mức độ thông minh đáng kinh ngạc, đặc biệt là trong kỹ năng giải quyết vấn đề và trí nhớ. Một đặc điểm nổi bật là trí nhớ không gian nhạy bén của chúng, chúng sử dụng trí nhớ này để di dời các kho chứa thức ăn. Sóc chôn hàng trăm loại hạt và hạt giống mỗi năm và có thể nhớ vị trí của các kho chứa này với độ chính xác ấn tượng. Khả năng này cho thấy một bản đồ nhận thức tinh vi và sự hiểu biết về môi trường của chúng vượt xa bản năng cơ bản. Hơn nữa, sóc còn thể hiện hành vi xảo quyệt, chẳng hạn như tạo ra các kho lưu trữ giả để đánh lừa những tên trộm tiềm năng, cho thấy mức độ suy nghĩ chiến lược và nhận thức về hành vi của các loài động vật khác. Chiến thuật lừa dối này không chỉ làm nổi bật trí thông minh của chúng mà còn cả khả năng thích nghi của chúng trong việc bảo vệ tài nguyên của mình.
16. Chuột
Chuột thực ra là một trong những loài gặm nhấm thông minh nhất. Khả năng nhận thức của chúng đặc biệt thể hiện rõ ở kỹ năng giải quyết vấn đề. Trong môi trường phòng thí nghiệm, chuột được biết đến là loài xuất sắc trong việc điều hướng mê cung, chứng minh khả năng học hỏi, ghi nhớ và thích nghi với thông tin mới. Khả năng ghi nhớ các giải pháp cho các nhiệm vụ phức tạp và áp dụng chúng vào các bối cảnh khác nhau cho thấy mức độ thông minh và tính linh hoạt về nhận thức cao. Chuột cũng thể hiện trí thông minh xã hội mạnh mẽ; chúng có khả năng thể hiện hành vi đồng cảm và có thể thể hiện sự đau khổ khi một con chuột khác khó chịu. Trong môi trường đô thị, chuột đã phát triển các chiến lược sinh tồn tinh vi, thể hiện khả năng thích nghi với môi trường sống đa dạng và đầy thử thách. Những kỹ năng thích nghi này phản ánh một trí thông minh thực tế, linh hoạt và thường bị đánh giá thấp.