Không ít người dân đã tự làm giàu trên đất quê mình bằng cách nuôi trồng những loại cây hay con vật gần gũi. Như câu chuyện của ông Lại Văn Luyến, một nông dân nổi tiếng ở ấp Tân Bình 2, xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, đã trở thành một tên tuổi đáng chú ý trong lĩnh vực trồng rau ngót.
Bắt đầu từ 4 công đất trồng rau ngót xen với cây ăn trái trong vườn, ông Luyến đã mở rộng quy mô lên tổng cộng 4ha trồng rau ngót xen canh.
Ngoài ra, ông còn hợp tác với các hộ dân khác trong vùng để thu mua rau ngót trên diện tích 5ha, mang lại lợi nhuận sau khi trừ chi phí lên đến khoảng 1,8 tỷ đồng mỗi năm.
Bắt đầu từ 4 công đất trồng rau ngót xen với cây ăn trái trong vườn, ông Luyến đã mở rộng quy mô lên tổng cộng 4ha trồng rau ngót xen canh.
Ông Luyến (Đồng Nai) thu tiền tỷ nhờ trồng rau ngót.
Từ năm 2016, ông Lại Văn Luyến đã triển khai mô hình trồng rau ngót trên diện tích 4 sào, chỉ sử dụng phân lân, nước giếng khoan và thuốc sinh học. Mô hình này đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, không chỉ gia đình ông mà còn được nhiều hộ dân địa phương áp dụng.
Ông Luyến chia sẻ, vào thời điểm đó, cây hồ tiêu gặp nhiều khó khăn, phần thì chết, phần thì mất giá, khiến gia đình mất niềm tin vào loại cây trồng này.
Sau nhiều trăn trở, ông quyết định chuyển sang trồng cam và mít siêu sớm trên diện tích khoảng 4 sào. Khi thấy đất trống còn nhiều, ông lấy ít cành rau ngót dặm vào để có rau ăn và giảm bớt cỏ dại. Không ngờ, rau ngót phát triển tốt mà không cần nhiều công chăm sóc, nên ông đã quyết định trồng thêm.
Điểm đặc biệt ở vườn rau ngót của ông Luyến là chủ yếu bón phân lân và tưới nước sạch, nhưng qua 7 năm vẫn chưa cần thay gốc. Mô hình trồng rau ngót xen canh cây ăn trái của ông đã được xã chọn để xây dựng vườn mẫu và phát triển Hợp tác xã rau sạch.
Ông Luyến chia sẻ: “Ban đầu, tôi chỉ nghĩ đơn giản là tận dụng đất trống để trồng rau. Khi thấy rau phát triển tốt, tôi càng thêm hứng thú, mỗi ngày dặm thêm một ít cho đến khi phủ kín vườn. Từ một loại cây 'lấy ngắn nuôi dài', rau ngót đã trở thành nguồn thu nhập chính của gia đình.”
Hiện tại, gia đình ông Luyến đã phát triển được 4ha rau ngót, với năng suất đạt 20 tấn/ha/vụ. Với giá bán bình quân 10.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu về khoảng 1,8 tỷ đồng. Nếu tính cả thu nhập từ cây ăn trái và cây gỗ sưa, lợi nhuận còn cao hơn rất nhiều.
Rau ngót khá dễ trồng và có thể trồng xen với các loại cây khác, phát triển tốt trong điều kiện đất ẩm. Từ khi trồng đến khi thu hoạch khoảng 4 tháng, sau đó cứ 2-3 tháng lại cắt bán một lần.
Ông Luyến bật mí, sau mỗi lần cắt bán, ông bón thêm phân lân để cây ra chồi mới nhanh và khỏe hơn. Ông còn sử dụng lá cây, quả bưởi rụng và rác thải sinh hoạt để ủ làm phân bón thêm cho cây, nhưng không nhiều. Khi thấy lá bị rệp hoặc sâu cuốn, ông dùng thuốc sinh học tự chế để xịt.
Nhờ kinh doanh hiệu quả, ông Luyến đã đầu tư xe tải để chở rau đến chợ đầu mối Tân Biên, nơi bán sỉ với giá cao hơn tại vườn, trung bình 12.000 đồng/kg. Rau của gia đình không đủ, ông còn mua thêm rau của các hộ trong ấp để cung cấp cho thương lái. Ông cũng đầu tư hệ thống tưới nước tự động để tiết kiệm nhân công, nước và tiền điện.
Nhờ mô hình kinh tế hiệu quả và sự hỗ trợ về giống cũng như đầu ra cho nhiều hộ dân khác, năm 2022, ông Luyến đã được UBND huyện Xuân Lộc (tỉnh Đồng Nai) tặng giấy khen vì thành tích sản xuất, kinh doanh giỏi và tích cực trong phong trào xây dựng nông thôn mới.
Hiện nay, vườn rau của ông Luyến đang tạo việc làm ổn định cho 4 lao động địa phương. Bên cạnh đó, ông còn chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn quy trình trồng và chăm sóc rau ngót cho nhiều hộ dân khác, giúp tổng số lao động có việc làm và thu nhập ổn định từ rau ngót lên đến 30 người.
Ông Luyến khẳng định rằng rau ngót của ông được nhiều thương lái ưa chuộng vì lá dày, màu xanh đậm, và giữ được độ tươi trong 1-2 ngày mà không bị rụng lá, khác biệt đáng kể so với rau trồng trong nhà màng, nhà lưới.
Rau ngót được cắt vào buổi chiều và chở đi bán vào chập tối, đảm bảo độ tươi ngon. Mỗi bó rau 5kg ông đều cân 5,5kg để phòng trừ hao hụt. Hơn nữa, rau được vận chuyển bằng xe nhà nên giá cả luôn ổn định và "mềm" hơn so với thị trường.
Hiện tại, có nhiều mô hình trồng xen canh mang lại hiệu quả kinh tế cao nhờ tối đa hóa diện tích đất trống, nước tưới và phân bón. Trồng xen canh rau ngót trong vườn cây ăn trái là mô hình mà người dân có thể tham khảo và áp dụng. Việc kết hợp trồng xen canh với quy trình sản xuất sạch giúp cây giảm sâu bệnh, tăng "tuổi thọ" và có đầu ra tốt hơn.