Người xưa có cả kho kinh nghiệm về lựa chọn thực phẩm nhằm chọn được những nguyên liệu ngon, tươi, an toàn cho bữa cơm gia đình.
"Mua đậu phụ chọn rìa, mua củ sen chọn đốt" là một trong những lời khuyên được lưu truyền trong dân gian.
Mua đậu phụ chọn rìa
Khi làm đậu phụ, người ta cho đậu vào các khuôn nhỏ để tạo thành các miếng có kích thước vừa phải để bán cho người mua. Cũng có nơi sẽ làm đậu thành miếng lớn, bán đến đâu cắt đến đấy. Với những miếng đậu lớn như vậy, không phải ai cũng để ý xem nên chọn miếng đậu nào cho ngon.
Với những người có kinh nghiệm lâu năm, khi mua đậu phụ, người ta thường lựa các miếng ở phần rìa của cả khối đậu lớn.
Trước dây, do điều kiện kinh tế khó khăn, việc chi tiêu trong nhà phải hết sức tiết kiệm, nhiều người thường chọn mua các miếng rìa đậu phụ vì miếng này có thể không đều đặn do quá trình đổ khuôn, trông kém hấp dẫn hơn các phần ở giữa, giá của những phần rìa cũng có xu hướng "mềm" hơn. Trong khi đó, hương vị của miếng đậu lại không có gì khác biệt.
Về góc độ ẩm thực, miếng đậu ở phần rìa có kết cấu chắc chắn hơn. Dù chiên, xào hay nấu đều có thể giữ hình dạng nguyên vẹn. Các miếng đậu ở rìa chiên lên sẽ có lớp vỏ vàng nâu, giòn ngon hơn.
Tuy nhiên, với món đậu luộc, người ta thường chọn các miếng đậu ở giữa vì phần này tương đối mềm mịn, ăn sẽ ngậy và ngon hơn.
Ngày nay, việc mua miếng đậu ở rìa hay ở giữa sẽ tùy vào sở thích của từng người. Ngoài ra, đậu cũng được ép trong các khuôn nhỏ hơn, có thể bán luôn mà không cần cắt nên người mua không cần phải lựa chọn.
Mua củ sen chọn đốt
Củ sen là phần thân ngầm (mọc trong bùn) của cây sen. Củ sen sẽ được chia thành nhiều đốt có độ dài và độ lớn không đồng đều. Nhiều người khi mua củ sen không lựa chọn kỹ từng đốt. Như vậy, món ăn nấu ra sẽ không đạt hương vị ngon nhất.
Trong quá trình sinh trưởng, củ sen chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau như đất, độ ẩm, chất dinh dưỡng... Từ đó, chất lượng của củ sen trong các đốt sẽ khác.
Nên mua những củ sen tươi, còn nguyên vẹn, vỏ màu vàng nhạt hoặc nâu nhạt tự nhiên, bề mặt nhẵn và sáng. Củ sen quá sáng có thể là loại đã qua chế biến. Trong khi đó, củ sen sẫm màu là loại không còn tươi. Củ sen tươi sẽ có mùi thơm tự nhiên. Nếu ngửi thấy mùi lạ hoặc mùi mốc, đó là dấu hiệu cho thấy củ sen kém chất lượng.
Ngoài ra, nên chọn những củ sen có đốt to tròn và ngắn. Loại này sẽ có hương vị béo bùi, thơm ngon. Hạn chế chọn các củ có đốt dài, mảnh, cong. Loại này sẽ có hương vị kém hơn.
Khoảng cách giữa các đốt của củ sen càng dài ăn càng ngon.
Bạn cũng có thể quan sát phần lỗ khí ở củ sen. Lỗ khí càng to thì củ sen càng nhiều nước. Củ này nấu lên sẽ mềm và bùi hơn.