Người Việt Nam chúng ta cực kỳ coi trọng đêm Giao Thừa, đây được coi là giây phút chuyển mình thiêng liêng của trời đất, của sự giao thoa năm mới và năm cũ. Thông thường, Giao thừa sẽ rơi vào ngày 30 Tết nếu là năm đủ, nhưng cũng có năm thiếu Giao thừa sẽ rơi vào 29 Tết.
30 Tết như một mốc thời gian với nhiều gia đình
Với mọi thành viên trong gia đình, 30 Tết như một “cột mốc” lớn trong năm. Dù có đang ở đâu, đang làm gì đi chăng nữa thì muộn nhất 30 Tết nhất định phải hoàn thành, gác lại bộn bề, trở về bên gia đình cùng ăn bữa cơm Tất niên. Sau đó là chuẩn bị đón lễ giao thừa.
Theo quan niệm dân gian thì người Việt tin rằng, mỗi năm sẽ có các vị thần Hành binh, Hành khiển, Phán quan cai quản hạ giới khác nhau. Cứ đến ngày 30 của tháng cuối cùng trong năm là các vị Hành khiển cũ sẽ bàn giao lại cho người mới và trở về thiên đình.
Do đó, vào lễ này, gia đình sẽ chuẩn bị một mâm cúng tại bàn thờ trong nhà, một mâm cúng thiên địa ngoài trời. Đúng 12 giờ đêm 30 tháng Chạp, các thành viên sẽ tề tựu, cùng nhau lễ bái, “tống cựu nghinh tân”, xin một năm mới bình an.
Không phải năm nào cũng có ngày 30 Tết
Thế nhưng, nhìn vào sự thật, không phải năm nào cũng có ngày 30 Tết. Bởi còn phụ thuộc vào cách tính của lịch Âm, đôi khi là tháng thiếu thì sẽ không có ngày 30 mà sẽ kết thúc vào ngày 28 hoặc 29. Mà nếu trùng vào Tháng Chạp Âm lịch thì sẽ xảy ra hiện tượng đó. Điều này từng xảy ra vào năm 2021, khi chúng ta phải đón Giao thừa vào ngày 29 Tết.
Chiếu theo thiên văn học thì âm lịch hiện hành được sắp xếp theo con số thiên văn vận hành của trái đất, mặt trăng và mặt trời. Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất chính là phải đảm bảo trái đất, mặt trăng, mặt trời cùng nằm trên một đường thằng, và chính là giây phút người quan trắc trên mặt đất không thấy mặt trăng, nguyệt thực phải rơi vào mồng 1 mỗi tháng.
Song, thời gian mặt trăng từ tròn đến khuyết, chu kỳ bình quân là 29,53 ngày. Mà số ngày của mỗi tháng sắp xếp bắt buộc phải là số chẵn, bởi thế nên mới dẫn đến trong âm lịch có tháng thừa, tháng thiếu.
Dẫu biết rằng vẫn là theo quy luật tính ngày bấy lâu nhưng chắc hẳn, cảm xúc sẽ khó có thể trọn vẹn. Bởi 30 Tết vẫn là một dấu mốc mang ý nghĩa đặc biệt, việc bất đắc dĩ phải đón Giao thừa vào ngày 29 và sau đó đã sang ngay mồng 1 tháng Giêng không khỏi khiến con người ta cảm thấy hụt hẫng, xốn xang trong lòng.
Năm nay, chúng ta vẫn sẽ được đón một ngày 30 Tết trọn vẹn với thời khắc Giao thừa. Thế nhưng, có một sự thật mà nhiều người chưa biết rằng, từ sau 2024 trở đi, chúng ta sẽ chỉ được đón Giao thừa vào ngày 29 Tết, cho tới tận năm 2033.
Tính ra, chúng ta sẽ phải đợi thêm 9 năm nữa mới được tận hưởng cảm giác của ngày 30 Tết thật sự.