Có hai hình thức sang tên sổ đỏ cho con là tặng cho và thừa kế. Mỗi hình thức đều có ưu và nhược điểm riêng:
Thừa kế quyền sử dụng đất
Thừa kế quyền sử dụng đất là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ người đã mất sang người thừa kế thông qua di chúc hợp pháp hoặc theo quy định pháp luật.
Do đó, sang tên sổ đỏ, sổ hồng chỉ được thực hiện khi cha mẹ đã qua đời.
Nên sang tên sổ đỏ cho con theo hình thức tặng cho hay thừa kế?
Ưu điểm
Khi thừa kế tài sản theo pháp luật, nếu cha mẹ không có sự ưu tiên cho một hay một số người con thì việc chia thừa kế được thực hiện theo pháp luật đảm bảo tính công bằng, không gây mất đoàn kết (chia đều).
Trong khi đó, nếu viết di chúc, cha mẹ có thể để lại toàn bộ quyền sử dụng đất của mình cho một người con, trừ trường hợp con dưới 18 tuổi hoặc trên 18 tuổi nhưng mất khả năng lao động (người hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung của di chúc).
Để thừa kế theo di chúc có ưu điểm của việc thừa kế tài sản so với tặng, cho không có điều kiện như phải chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ… nằm ở chỗ nếu con không thực hiện đúng nghĩa vụ, đúng bổn phận cha mẹ có quyền thay đổi nội dung di chúc (thay đổi người thừa kế, diện tích hưởng,…)
Hạn chế
Hạn chế của thừa kế tài sản theo di chúc: Việc sang tên chỉ có hiệu lực sau khi cha mẹ qua đời nên có thể phát sinh một số rủi ro, đặc biệt là tranh chấp di sản thừa kế.
Hạn chế của thừa kế tài sản theo pháp luật: Không thể hiện ý chí chủ quan của người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở vì người cùng hàng thừa kế hưởng phần di sản bằng nhau và cũng có thể phát sinh tranh chấp sổ đỏ.
Tặng cho quyền sử dụng đất
Tặng cho quyền sử dụng đất là một dạng cụ thể của tặng cho tài sản. Theo đó, người sử dụng đất chuyển giao quyền sử dụng đất của mình cho người khác khi mình còn sống mà không yêu cầu đền bù, còn bên được tặng cho đồng ý nhận theo sự thỏa thuận.
Sang tên sổ đỏ, sổ hồng theo hình thức tặng cho sẽ được thực hiện khi cha mẹ còn sống.
Điểm d khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC và khoản 10 Điều 9 Nghị định 140/2016/NĐ-CP quy định tặng, cho, thừa kế nhà đất giữa vợ với chồng; bố đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; bố nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; bố chồng, mẹ chồng với con dâu; bố vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau được miễn thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ.
Ưu điểm
Quyền sử dụng đất là tài sản riêng của cha, mẹ hoặc tài sản chung của cha mẹ thì cha mẹ có quyền tặng cho quyền sử dụng đất của mình cho bất kỳ người con nào mà không bị pháp luật cấm hay hạn chế quyền.
Có quyền lập hợp đồng tặng cho nhà đất có điều kiện. Chẳng hạn như cha mẹ có quyền tặng, cho nhà đất có điều kiện cho con như con có nghĩa vụ nuôi dưỡng, chăm sóc cha mẹ, không được đuổi cha mẹ ra khỏi nhà…
Tặng cho nhà đất so với thừa kế, nhất là thừa kế theo pháp luật thì ít xảy ra tranh chấp giữa những người con hơn vì quyền tặng cho ai, diện tích bao nhiêu, khi nào tặng, cho… đều do cha mẹ quyết định.
Hạn chế
So với thừa kế theo pháp luật thì hình thức cho, tặng tài sản cũng có thể gây ra mâu thuẫn giữa những người con nếu không được chia đều về quyền và lợi ích.
Điều kiện để bố mẹ được sang tên sổ đỏ cho con
Theo Khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013 quy định khi chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất phải có đủ các điều kiện sau:
Có Giấy chứng nhận;
Đất không có tranh chấp;
Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
Trong thời hạn sử dụng đất.
Thông thường sang tên khi thực hiện quyền chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế chỉ cần có đủ 04 điều kiện trên. Tuy nhiên, trong một số trường hợp phải đáp ứng thêm điều kiện khác như: Người nhận chuyển quyền không thuộc đối tượng cấm nhận chuyển nhượng, tặng cho theo quy định tại Điều 191 Luật Đất đai 2013; chuyển nhượng, tặng cho có điều kiện theo quy định tại Điều 192 Luật Đất đai.
Điều kiện để con được nhận tặng cho từ bố mẹ
Quyền sử dụng đất phải không thuộc 1 trong 4 trường hợp sau thì mới được phép nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho:
Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất đối với trường hợp mà pháp luật không cho phép chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất.
Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng của hộ gia đình, cá nhân, trừ trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa.
Hộ gia đình, cá nhân không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất ở, đất nông nghiệp trong khu vực rừng phòng hộ, trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục hồi sinh thái thuộc rừng đặc dụng, nếu không sinh sống trong khu vực rừng phòng hộ, rừng đặc dụng đó.
Tóm lại: Việc sang tên sổ đỏ hay cho tặng đều có những ưu - nhược điểm khác nhau. Tùy vào tình hình cụ thể có thể chọn phương án phù hợp.