Một trong những tình tiết nổi bật là khi Đường Tăng đến Tây Lương Nữ Quốc và nhận được lời cầu hôn bất ngờ từ Tây Lương Nữ Vương. Vậy tại sao Nữ Vương lại vội vàng muốn cưới Đường Tăng? Liệu đây chỉ là sự mê đắm tình cảm thông thường, hay có ẩn chứa những toan tính sâu xa khác?
Trước hết, cần khẳng định rằng Tây Lương Nữ Vương không phải là một người phụ nữ dễ dãi hay đơn giản. Mặc dù bà tỏ ra nhiệt tình đón tiếp Đường Tăng và thậm chí đề nghị kết hôn, nhưng không hề có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy bà bị cuốn theo những cảm xúc nhất thời hay bị mê hoặc bởi vẻ ngoài của Đường Tăng. Thực tế, việc bà tổ chức một buổi tiệc lớn, chuẩn bị kỹ càng cho việc đón tiếp và sau đó chỉ đơn giản dùng bữa tối cùng Đường Tăng đã cho thấy Nữ Vương là một người cẩn trọng và sâu sắc.
Vậy lý do thật sự là gì? Tây Lương Nữ Vương không chỉ nhìn thấy một người đàn ông với vẻ ngoài đẹp đẽ, mà điều bà thực sự trân trọng chính là địa vị của Đường Tăng – người được phong làm "Đại Đường Ngự Đệ" (em trai của Hoàng đế Đường). Điều này được thể hiện rõ khi ngay sau khi biết tên thật của Đường Tăng, Nữ Vương vẫn kiên quyết gọi ông là "Đại Đường Ngự Đệ". Đây không phải là một cách gọi ngẫu nhiên, mà cho thấy Nữ Vương coi trọng Đường Tăng không chỉ vì con người ông mà còn vì mối liên hệ với Đường triều – một trong những quốc gia hùng mạnh nhất lúc bấy giờ.
Xét về bối cảnh lịch sử, Tây Lương Nữ Quốc là một quốc gia nhỏ bé, nằm giữa nhiều quốc gia khác và không có một sức mạnh quân sự hay chính trị đáng kể. Trong tác phẩm, có chi tiết rằng quốc gia này phải cống nạp cho nước khác. Điều này cho thấy Tây Lương Nữ Quốc không có một thế lực mạnh mẽ để chống lại những quốc gia lớn xung quanh và luôn cần sự bảo trợ từ bên ngoài.
Với việc Đại Đường là một đế quốc hùng mạnh, có tầm ảnh hưởng lớn trong khu vực, việc liên hôn với một nhân vật có mối quan hệ mật thiết với triều đình như Đường Tăng sẽ mang lại cho Tây Lương Nữ Quốc một sự bảo vệ vững chắc. Đối với Nữ Vương, Đường Tăng không chỉ là một nhà sư với vẻ ngoài từ bi mà còn là đại diện cho quyền lực của Đường triều. Một cuộc hôn nhân với ông có thể mang lại lợi ích lớn cho quốc gia của bà, đảm bảo sự ổn định và an toàn trước những mối đe dọa từ bên ngoài.
Ngoài ra, tình tiết này cũng phản ánh một khía cạnh khác của Nữ Vương – bà là một người phụ nữ thông minh và thấu đáo. Không bị cuốn theo những cám dỗ vật chất hay vẻ ngoài, bà luôn có cái nhìn xa hơn, tính toán kỹ lưỡng cho tương lai của quốc gia mình. Việc bà đề nghị kết hôn với Đường Tăng không chỉ là vì tình yêu mà còn xuất phát từ mong muốn bảo vệ và phát triển Tây Lương Nữ Quốc.
Trong một số nghiên cứu về Tây Du Ký, các học giả cũng cho rằng chi tiết này là một cách mà tác giả Ngô Thừa Ân phản ánh về vai trò của phụ nữ trong xã hội phong kiến Trung Quốc. Dù là Nữ Vương, nhưng bà vẫn phải đối mặt với những giới hạn và thử thách do bối cảnh xã hội áp đặt. Sự thông minh và quyết đoán của bà không chỉ được thể hiện qua lời cầu hôn mà còn qua cách bà xử lý tình huống sau đó, khi biết Đường Tăng từ chối lời cầu hôn Nữ Vương không hề tỏ ra tức giận hay thất vọng, mà ngược lại, bà vẫn giữ thái độ tôn trọng và tiếp tục hành xử một cách tinh tế.
Tóm lại, Tây Lương Nữ Vương không đơn thuần chỉ muốn cưới Đường Tăng vì tình cảm. Lý do sâu xa hơn chính là mong muốn bảo vệ quốc gia và tìm kiếm sự bảo trợ từ Đường triều hùng mạnh. Điều này cho thấy bà là một người phụ nữ thông minh, thấu hiểu bối cảnh chính trị và biết cách tận dụng cơ hội để mang lại lợi ích cho dân tộc mình. Sau khi thành Phật, Đường Tăng có lẽ cũng đã hiểu rõ lý do sâu xa này và càng thêm kính trọng Nữ Vương vì sự hy sinh và tâm huyết dành cho quốc gia của bà.