Tháng củ mật là gì?
Tháng củ mật là tháng cuối cùng của năm âm lịch - tháng 12 âm lịch (còn gọi là tháng Chạp) trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt Nam. Tháng củ mật mang ý nghĩa chính là nhắc nhở chúng ta nên đề phòng những rủi ro có thể xảy ra trước khi Tết đến xuân về và phải giữ gìn quản lý tiền bạc và mọi thứ cẩn thận.
Thực ra tháng củ mật không phải nói đến tháng người dân trồng loại củ tên là “củ mật”, vì không hề có loại củ này. Củ mật là một từ Hán Việt, trong đó từ củ có nghĩa là kiểm soát, xem xét, còn mật là nghĩa cẩn thận, không để thất thoát.
Củ mật là từ ghép Hán Việt với nghĩa đơn giản là kiểm soát cẩn thận, tức là trong tháng này nên trông nom cửa nhà cẩn thận, tránh những việc xui rủi, trộm cắp không đáng có.
Vì sao tháng 12 âm lịch lại gọi là tháng củ mật?
Ngày xưa, tháng 12 âm lịch là một trong những tháng dễ bị mất trộm. Vì tháng này mọi người tất bật nhiều công việc khác nhau nên sẽ thường lơ là, quên cảnh giác. Điều này sẽ tạo điều kiện cho những kẻ xấu dễ dàng thực hiện những hành vi trộm cắp.
Ngoài ra, tháng củ mật còn có ý nghĩa là đề phòng củi lửa. Lý do bởi tháng cuối năm thường có tiệc tất niên, cỗ bàn nhiều, chẳng may không cẩn thận sẽ gây hỏa hoạn.
Hiện nay, tháng củ mật còn một ý nghĩa khác với người hiện đại đó chính là phải để ý đến việc đi lại, ngộ độc rượu bia, thực phẩm, chảy máu dạ dày, đột quỵ... vì cuối năm tần suất tiệc tùng tất niên liên tục sẽ khiến chúng ta kém tỉnh táo và sức khỏe giảm sút dễ gây ra những điều đáng tiếc.
Những điều nên và không nên làm trong Tháng củ mật
Những điều nên làm
Thắp hương
Người xưa quan niệm rằng tháng củ mật, tuy kiếm được nhiều nhưng cũng dễ mất nhiều. Vì vậy, dù bạn có là dân kinh doanh hay không thì cũng nên thành tâm thắp hương vào ngày mùng một của tháng này.
Bạn hãy nhớ cúng lễ lên bàn thờ tổ tiên và bàn thờ Thần Tài để cầu bình an, may mắn, cầu tổ tiên, Thần Tài phù hộ độ trì, cả tháng an khang thịnh vượng, không phải vướng bận về vấn đề tiền bạc.
Có thể cúng mặn hoặc chay tùy ý, miễn là gia chủ thành tâm. Đặc biệt khi thắp hương nên chọn số lẻ, không nên chọn số chẵn.
Ăn xôi gấc
Xôi gấc có màu đỏ cam rất đẹp, tượng trưng cho sự may mắn, chính vì vậy mà dân gian quan niệm rằng ăn xôi gấc vào ngày đầu tháng củ mật thì cả tháng vận sẽ đỏ như son.
Bên cạnh đó, xôi gấc cũng là một món ăn có thể dùng để cúng chay, sau khi dâng cúng thì hạ lễ để cả gia đình cùng thụ lộc, ai nấy ăn xôi gấc để cả tháng được may mắn, khỏe mạnh, như ý.
Mang bên mình vật phẩm cát tường theo mệnh
Người xưa cho rằng, muốn có một tháng củ mật may mắn, vạn sự hanh thông thì đầu tháng bạn phải nhớ mang theo vật hợp với mệnh của mình.
Đối với người mệnh Kim, bạn có thể gói một chút đất ở vườn nhà. Người mệnh Mộc nên mang theo muối. Nếu bạn mệnh Thủy, đừng quên cầm theo những món đồ bằng bạc. Người mệnh Hỏa mang theo đồ vật bằng gỗ sẽ mang lại may mắn. Còn người mệnh Thổ nên mang bao diêm hoặc bật lửa.
Tắm nước hoa tươi
Theo quan niệm dân gian, tắm gội có nghĩa là làm sạch, loại bỏ bụi bặm, vận xui để chuẩn bị bước qua năm mới. Vì vậy, người ta nói rằng nếu ngày đầu tiên của tháng củ mật, sử dụng hoa để pha nước tắm rửa thì cả tháng sẽ may mắn, mọi việc suôn sẻ, có quý nhân phù trợ.
Khi sử dụng hoa làm nước tắm, bạn nên chọn 7 loại hoa với 7 màu khác nhau, lưu ý không chọn màu trắng vì màu trắng được cho là tang tóc, không may mắn. Nên chọn hoa có vẻ ngoài tươi tắn, sáng sủa, sạch sẽ.
Sau khi mang hoa về nhà, bạn cho cánh hoa hoặc cả cành hoa cho vào chậu nước ấm, đợi hoa phai màu, có thể cho thêm một chút tinh dầu rồi sử dụng nước hoa đó để tắm.
Ngày hôm sau, hương hoa sẽ đồng hành cùng bạn suốt cả ngày, giúp bạn xua đi những điều xui xẻo và kiếm tiền dễ dàng hơn trong tháng cuối năm này.
Ăn hoa quả có màu đỏ
Người ta nói quả đỏ là linh vật, ăn quả đỏ là điềm lành, cầu mong cả tháng tốt lành, may mắn, tiền bạc rủng rỉnh, không còn lo âu.
Những loại quả có màu đỏ được nhiều người yêu thích trong ngày 1 tháng củ mật là dưa hấu, thanh long đỏ, táo đỏ, nho đỏ, roi đỏ ... Gia chủ có thể chọn những loại quả này làm đồ lễ rồi sau đó xin hạ lễ và cả nhà cùng thụ lộc để được may mắn trong tháng này.
Những điều không nên làm
Kiêng nhặt tiền rơi
Trong những ngày cuối năm, bạn nên tránh nhặt tiền rơi. Người ta kiêng làm điều này trong tháng củ mật vì tiền người đường thường là tiền cúng lễ. Nếu nhặt tiền này về sẽ mạng vận rủi theo mình, đem lại những điều xui xẻo.
Không gây gổ, tránh tranh cãi, xung đột
Người ta quan niệm rằng tháng củ mật là lúc ngày cùng tháng tận, nếu trong những ngày này mà tranh cãi với người khác thì dễ ảnh hưởng đến vận trình năm mới, dễ gặp nhiều chuyện phiền phức rắc rối.
Ngoài ra, nguyên nhân khác của tục kiêng này là nỗi lo ông bà tổ tiên về thăm con cháu, nếu nghe thấy những điều gây gổ sẽ trách phạt. Thêm vào đó, nóng nảy cãi cọ sẽ khiến cho vận tiểu nhân mạnh thêm mà vận quý nhân càng thêm suy yếu. Gia đình xảy ra nhiều chuyện lục đục, công việc bất thuận gian nan… tốt nhất nên tránh đi là hơn, một điều nhịn là chín điều lành.
Khi có mâu thuẫn với người khác, đừng bao giờ cãi nhau vào sáng sớm, đặc biệt là trong chuyện làm ăn. Rất nhiều người làm ăn kinh doanh không biết rằng buổi sớm mà khó chịu, cáu gắt sẽ khiến cả ngày ế ẩm, không buôn bán được.
Kiêng vay mượn
Dân gian cho rằng vay mượn cuối năm không đem lại may mắn vì món nợ vắt sang năm mới sẽ báo hiệu một năm đen đủi, nợ nần ngập đầu, không ăn nên làm ra. Vì vậy nếu có nợ ai, người ta cũng cố gắng để trả hết trong năm cũ.
Theo quan điểm hiện đại, việc kiêng vay mượn trong tháng củ mật nên được hiểu là tránh gây phiền phức cho người khác, vì cuối năm ai cũng cần tiền để giải quyết công việc và sắm sửa có một cái Tết sung túc.
Kiêng để nhà cửa bừa bộn, ẩm mốc
Tháng cuối năm người xưa quan niệm rằng việc để nhà cửa bừa bộn, ẩm mốc sẽ mang lại điều xui xẻo cho cả gia đình trong năm sắp tới.
Thực tế, khi nhà cửa bừa bộn, ẩm mốc sẽ khiến cho con người dễ sinh bệnh tật và tiền thuốc thang, đi viện khi ốm đau là sự xui xẻo người ta thấy đầu tiên.
Tránh đổ vỡ
Trong nhiều nền văn hóa, đổ vỡ đồ đạc bị xem là điềm xui xẻo, vì vậy người ta hết sức tránh trong những thời điểm như năm hết Tết đến. Khi đồ đạc đổ vỡ, điều xui xẻo dễ nhận thấy nhất là mất đồ, tốn tiền sắm lại, nguy cơ tai nạn thương tích cho người trong gia đình cũng tăng lên.
Không trồng cây có âm khí trong nhà
Cây dâu tằm, cây tre, cây trúc, bạch đàn, hoa họa... được con là những loại cây nhiều âm khí, không thích hợp để trong trước sân hoặc trong nhà. Những loại cây này xuất hiện trong không gian nhà sẽ mang tới những điều không may cho gia chủ.
Để mang lại may mắn cho gia đình trong dịp năm hết Tết đến, bạn hãy trồng những loại cây phong thủy cát tường, vừa tăng thêm vận khí cho gia đình vừa làm đẹp nhà.
Lái xe sau khi uống bia rượu
Đây là điều kiêng kỵ mới được bổ sung trong hoàn cảnh sống hiện đại. Nếu lái xe sau khi uống bia rượu, bạn có nguy cơ bị công an ghi phạt và nguy hiểm nhất là có thể gây tai nạn giao thông, hại mình, hại người. Đây chắc chắn là vận đen lớn nhất đối với bất cứ ai trong tháng củ mật này.
Làm việc quá sức
Tháng củ mật nhiều việc nhưng bạn cần cố gắng giữ cơ thể ở tình trạng khỏe khoắn, sáng suốt nhất có thể, sắp xếp công việc một cách khoa học, không quá tham lam, ôm đồm. Sự kiệt sức dễ dẫn đến các quyết định sai lầm và tạo thành vận đen cuối năm, thậm chí ảnh hưởng đến cả năm sau.
(Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo)