Hiện nay, thủ đô Hà Nội là thành phố trực thuộc trung ương duy nhất có thị xã trực thuộc là Sơn Tây. Trước đó, Kiến An và Đồ Sơn cũng từng là hai thị xã trực thuộc thành phố Hải Phòng, nhưng nay đã trở thành các quận của Hải Phòng.
Thị xã Sơn Tây nằm ở phía Tây Bắc thành phố Hà Nội, là cửa ngõ phía Tây của Thủ đô, cách trung tâm thành phố Hà Nội 45km. Sơn Tây có nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử - văn hóa nổi tiếng như: Hồ Đồng Mô, thành cổ Sơn Tây, làng Việt cổ đá ong Đường Lâm, Chùa Mía…
Thị xã Sơn Tây
Thị xã Sơn Tây là thị xã duy nhất của TP. Hà Nội, là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội - cửa ngõ phía Tây của Thủ đô. Nơi đây có nhiều địa điểm du lịch văn hóa - tâm linh, du lịch nghỉ dưỡng nổi tiếng thu hút du khách thập phương.
Thị xã Sơn Tây tọa lạc ở phía Tây Bắc TP. Hà Nội, cách trung tâm Thủ đô khoảng 35 - 45km về phía Tây và Tây Bắc. Phạm vi ranh giới của thị xã này như sau: Phía Bắc thị xã Sơn Tây tiếp giáp huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc, ranh giới tự nhiên là sông Hồng. Phía Nam thị xã Sơn Tây tiếp giáp huyện Thạch Thất, TP. Hà Nội. Phía Đông thị xã Sơn Tây tiếp giáp huyện Phúc Thọ, TP. Hà Nội. Phía Tây thị xã Sơn Tây tiếp giáp huyện Ba Vì, TP. Hà Nội.
Sơn Tây có tổng diện tích đất tự nhiên là 113,5 km2; quy mô dân số theo số liệu thống kê năm 2019 vào khoảng 146.856 người. Mật độ dân số 2.067 người/km2.
Hiện tại, thị xã Sơn Tây có tổng cộng 15 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc gồm 6 xã (Xuân Sơn, Thanh Mỹ, Sơn Đông, Kim Sơn, Đường Lâm, Cổ Đông) và 9 phường (Xuân Khanh, Viên Sơn, Trung Sơn Trầm, Trung Hưng, Sơn Lộc, Quang Trung, Phú Thịnh, Ngô Quyền, Lê Lợi). Thị xã Sơn Tây được công nhận là đô thị loại III vào năm 2006.
Sơn Tây là vùng đất cổ với truyền thống văn hóa lịch sử lâu đời. Thị xã Sơn Tây nằm trong vùng Đồng bằng sông Hồng với nhiều nét văn hóa đặc trưng, nơi có nhiều địa điểm du lịch hấp dẫn, phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Sơn Tây được biết đến với các hình thức du lịch như du lịch tâm linh, du lịch văn hóa, làng cổ, đền chùa có giá trị về mặt văn hóa, lịch sử.
Thị xã Sơn Tây có nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử - văn hóa nổi tiếng như: Chùa Khai Nguyên; Làng cổ Đường Lâm; Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam; Thành cổ Sơn Tây; Chùa Mía; hồ Đồng Mô, lễ hội Đền Và. Về ẩm thực có bánh tẻ Phú Nhi - loại bánh tẻ nhỏ, thon, nhân thịt nạc và mộc nhĩ ăn rất ngon. Gà Mía Đường Lâm - "đặc sản tiến Vua", một giống gà quý, mang dáng vẻ của con công.