Địa thế của đất nước Việt Nam trải dài từ núi cao đến biển đảo. Nếu như có nơi nằm ở vùng trũng, thường xuyên ngập lụt thì cũng có tỉnh ở nơi non cao. Tỉnh "cao" nhất Việt Nam (nơi tập trung nhiều đỉnh núi cao nhất là Lai Châu thuộc vùng Tây Bắc Bộ. Địa hình của tỉnh gồm những dãy núi chạy dài theo hướng Tây Bắc – Đông Nam. Vì vậy, tỉnh sở hữu nhiều đỉnh núi cao.
Trong danh sách 10 đỉnh núi cao nhất Việt Nam, tỉnh Lai Châu có 6 đỉnh núi, bao gồm: Pu Si Lung (3.083m), Pu Ta Leng (3.049m), Khang Su Văn hay Phàn Liên San (3.012m), Tả Liên Sơn (2.996m), Pờ Ma Lung hay Bạch Mộc Lương (2.967m), Chung Nhía Vũ (2.918m).
Lai Châu là tỉnh tập trung nhiều đỉnh núi cao nhất Việt Nam.
Ngoài việc trải nghiệm chinh phục các đỉnh núi cao khi đến Lai Châu bạn có thể đặt chân đến những điểm du lịch nổi tiếng như:
Cao nguyên Sìn Hồ
Cách trung tâm thành phố Lai Châu khoảng 60km, cao nguyên Sìn Hồ nằm trên độ cao hơn 1500m. Được xem như Sa Pa thứ hai của khu vực Tây Bắc, thời tiết trong ngày ở đây mang đặc điểm của 4 mùa trong năm, nhiệt độ trung bình năm khoảng 18 độ C. Với khí hậu quanh năm mát mẻ cao nguyên Sìn Hồ rất thích hợp cho các loại cây dược liệu như: tam thất, táo mèo, astiso, cây tắm lá thuốc…cùng nhiều giống rau, hoa quả ôn đới đặc sắc như mận, đào, lê…phát triển.
Cao nguyên Sìn Hồ nằm giữa trập trùng núi đá, bạt ngàn rừng nguyên sinh, giữa biển mây mù, nơi đây với những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, những bản làng nằm thấp thoáng bên sườn núi…
Lên thăm cao nguyên Sìn Hồ du khách sẽ có dịp được ngắm nhìn thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng, được khám phá những phong tục tập quán độc đáo trong đời sống sinh hoạt của bà con dân bản và đặc biệt là được thưởng thức những món ăn mang đậm hương vị của núi rừng như thịt trâu quấn lá lốt, dê hấp, lợn bản, cá suối, thắng cố, xôi nếp nương…
Đồi chè Tân Uyên
Được trải dài dọc theo quốc lộ 32, chè có tuổi đời từ 40 – 50 năm với quy mô gần 2000 ha, nằm cách trung tâm thị trấn Tân Uyên không xa, đồi chè tân Uyên hiện là điểm đến yêu thích của nhiều người khi đến với Tân Uyên.
Tới đây bạn sẽ được tận hưởng cảnh vật và thiên nhiên trong lành. Đây cũng là nơi nhiều người chọn để chụp ảnh cưới, hoặc thực hiện một bộ ảnh lãng mạn trong đồng chè xanh mướt, giữa lấp lánh nắng vàng. Chè cũng là một trong những cây kinh tế chính của thị trấn với sản phẩm chè nổi tiếng khắp cả nước như chè San Tuyết, Ô long, Thanh Tâm....
Khu bảo tồn thiên nhiên Mường Tè
Khu bảo tồn thiên nhiên Mường Tè nằm trên địa bàn 2 xã Tà Tổng và Mù Cả, là nơi có hệ thực vật và thảm thực vật vô cùng phong phú và đa dạng, nhất là hệ sinh thái rừng. Kết quả khảo sát, điều tra của huyện Mường Tè cho thấy có 542 loài thực vật, trong đó có 57 loài thực vật quý hiếm đã được ghi trong sách đỏ Việt Nam và 7 loài trong sách đỏ thế giới, đa số là những loài thuốc quý hiếm; 22 loài đặc hữu hẹp cho vùng Tây Bắc, 7 loài nằm trong Nghị định số 32 của Chính phủ và 6 loài đặc trưng cho vùng Tây Bắc: Trám đen, chò nước, giổi xương, chò nâu, đinh, sến, lát hoa.
Cánh đồng Mường Than
Mường Than là 1 trong 4 cánh đồng lớn nhất vùng Tây Bắc thuộc địa phận xã Mường Than huyện Than Uyên. Cánh đồng mênh mông không chỉ tạo vẻ đẹp nên thơ giữa núi rừng hùng vĩ còn là nơi cho ra nhiều sản vật nổi tiếng của địa phương như: Ngô non bao tử, khoai lang Hoàng Long, gạo Sén Cù, gạo Tám...
Quần thể hang động Pu Sam Cáp
Cách thành phố Lai Châu khoảng 6km, bên tỉnh lộ 129 nối thành phố Lai Châu với huyện Sìn Hồ, quần thể hang động Pu Sam Cap được ví là “Tây Bắc đệ nhất động”. Hiện Pu Sam Cap có hai động đang đón khách du lịch là động Thiên Môn và động Thiên Đường với nhiều nhũ đá kỳ ảo, huyền bí, ẩn chứa nhiều câu chuyện cảm động của con người miền núi. Pu Sam Cap luôn là lời mời gọi hấp dẫn đối với mọi du khách gần xa.
Đặc sản nên thử khi du lịch Lai Châu:
- Lợn cắp nách: Lợn cắp nách là loại lợn đặc sản của vùng cao Tây Bắc. Giống lợn này được bà con dân tộc thả rông trong rừng, tự đi kiếm ăn nên mỗi con chỉ nặng chừng 10 - 15 kg. Do ăn các loại lá cây, rau cỏ trong rừng nên thịt của chúng rất chắc và thơm ngon. Lợn cắp nách được chế biến thành nhiều món ngon như hấp, nướng, nấu giả cầy, hầm, nấu canh… Món nào cũng được tẩm ướp và nấu cùng các loại lá, hạt mang phong vị núi rừng, mang lại cảm giác lạ miệng, đặc biệt cho du khách lần đầu thưởng thức.
- Cá bống vùi tro: Nếu có dịp đến với huyện Phong Thổ, bạn chớ bỏ qua món cá bống vùi tro - đặc sản của đồng bào dân tộc Thái. Cá bống có sẵn ở các con sông, suối, sau khi bắt về được sơ chế sạch sẽ và tẩm ướp với các gia vị đã được băm nhỏ như sả, ớt, gừng, hạt tiêu, mắc khén, húng, hom… Sau khi ướp khoảng 15 - 30 phút, cá sẽ được gói gọn trong lá dong và vùi vào tro nóng, khoảng 30 phút lại lật lại một lần, cứ như thế vài lần cá sẽ chín.
- Pa Pỉnh Tộp: Pa pỉnh tộp (cá gập nướng) là món ăn khá cầu kỳ, thường được dùng trong các bữa ăn khi gia đình có khách quý. Người ta chọn những con cá chép tươi, còn nguyên con để nướng. Sau khi sát qua chút muối cùng ớt bột khô để khử mùi tanh cho cá, người làm tẩm ướp gia vị là các loại rau thơm như quả mắc khén (một loại hạt tiêu rừng), gừng, tỏi, sả, hành, rau thơm rừng, ớt bột... băm nhỏ, trộn lẫn với nhau và sát đều lên mình, đồng thời nhồi vào trong bụng cá.
- Xôi tím: Là món ăn truyền thống của người dân tộc vùng cao Lai Châu, xôi tím thể hiện sự khéo léo của đôi bàn tay trong cách chế biến của người phụ nữ. Gạo nếp nương được ngâm kỹ từ 6 -8 tiếng trước khi đem đồ. Màu tím đặc trưng và hấp dẫn của xôi được nhuộm bằng loại cây có tên là "khẩu cắm" (một loại lá rừng).
- Rêu đá nướng: Rêu đá là loại rau sạch của người dân Lai Châu. Người ta phải rất kỳ công khi lấy chúng về từ các tảng đá bên suối để chế biến thành các món ăn ngon cho gia đình như nấu canh, nướng, xào... Khi sơ chế rêu, người làm cần vớt rêu cho vào rổ, rửa qua nước sạch nhằm loại bỏ cát và các chất bẩn, bỏ lên một tảng đá to, hoặc thớt rồi dùng một khúc gỗ to để đập, cứ làm như thế vài lần thì mới có thể đem nấu.
- Nộm rau dớn: Rau dớn mọc ở khắp nơi trong vườn nhà, bờ ao, bờ suối nên thường có mặt trong bữa cơm hằng ngày của người Thái ở Lai Châu. Cách làm món này cũng khá đơn giản: chọn những ngọn non rửa sạch, phơi nắng cho khô rồi đồ chín, sau đó trộn đều cùng rau thơm, ớt, gừng, tỏi, mì chính, muối và vắt thêm chút chanh tươi.