Các khảo sát liên quan cho thấy 46% học sinh ở nước ta thiếu hứng thú học tập, 33% học sinh tỏ ra không thích học tập và chỉ 21% thực sự có thái độ tích cực với việc học. Chán học đã trở thành nỗi lo lớn của các bậc phụ huynh, nhưng bạn biết bao nhiêu về việc chán học.
Nguyên nhân trẻ chán học
Chán hoc là biểu hiện của cảm xúc tiêu cực đối với việc học của học sinh. Các em coi việc học là tiêu cực và chủ động tránh xa việc học. Thông thường có các phản ứng như: buồn ngủ khi đọc sách, bỏ học, không thể ngồi yên trong lớp, không chịu làm bài, lo lắng khi đến trường, cố tình gây rối trong học tập, bỏ học...
Phụ huynh nên tìm hiểu, xác định nguyên nhân con mình chán học
Để xác định xem trẻ có chán học hay không, cần phải quan sát lâu dài. Nếu trẻ rất nghiêm túc trong việc học nhưng lại trì hoãn thì đó có thể là do thói quen học tập có vấn đề. Trong hoàn cảnh bình thường, trẻ sẽ không chán học mà không có lý do, nhưng những yếu tố sau đây có thể dễ dàng khiến trẻ chán học.
Môi trường gia đình, phương pháp kỷ luật của cha mẹ
- Cha mẹ độc đoán dễ gây áp lực cho con và tạo tâm lý nổi loạn. Đây là một trường hợp rõ ràng về “học sinh top đầu ghét học”.
- Cha mẹ thả rông cho con quá nhiều tự do, điều này dễ khiến chúng coi thường nhiệm vụ học tập và mất đi động lực học tập.
- Gia đình tan vỡ, cha mẹ bất hòa cũng có thể khiến trẻ mất tự tin trong học tập.
Mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh và bạn cùng lớp
Thái độ và hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến trạng thái tâm lý của học sinh. Học sinh có thể có thái độ tiêu cực trong học tập vì bị giáo viên chỉ trích, đối xử bất công hoặc phương pháp giảng dạy nhàm chán, đồng thời có thể ghét việc giáo viên đọc môn học.
Yếu tố xã hội không mong muốn
Trong xã hội hiện nay, nhiều quan niệm sai lầm và bầu không khí văn hóa như “thuyết đọc sách là vô ích”, “giải trí là trên hết” đang cám dỗ trẻ chưa trưởng thành, một khi gặp phải chúng rất dễ nghiện những điều mới mẻ, hấp dẫn và trở nên chán học.
Phụ huynh hãy áp dụng các mẹo dưới đây để giúp trẻ yêu thích việc học
Bình tĩnh xoa dịu tâm trạng không thích học của trẻ
Khi thấy con học hành chán nản, nhiều phụ huynh quen la mắng, khiển trách nhưng điều này thường phản tác dụng. Trước hết cha mẹ nên chấp nhận những cảm xúc tiêu cực của con và chia sẻ những lo lắng của con. Hãy coi việc chán học tập là điều đương nhiên như tâm trạng “không muốn đi làm” của người lớn và đừng quá căng thẳng.
Phụ huynh quen không nên la mắng, khiển trách mà hãy chia sẻ những lo lắng của con
Trẻ em đôi khi sẽ cảm thấy mệt mỏi trong cuộc chiến dài hạn chuẩn bị cho các kỳ thi hàng tháng, kỳ thi giữa kỳ, kỳ thi cuối kỳ và kỳ thi quanh năm. Nếu có thể, hãy tìm thời gian cùng con thực hiện những hoạt động mà con yêu thích, để con bộc lộ cảm xúc trước rồi mới giao tiếp với con một cách đúng đắn.
Dạy trẻ cân bằng giữa học tập nghỉ ngơi
Hãy tạo cho con áp lực thích hợp, cùng con xem những bộ phim mang tính giáo dục, những buổi chia sẻ, sách báo, ..., để con thấy được niềm vui học tập và dạy con phương pháp học tập hiệu quả.
Phụ huynh có thể tham khảo ý kiến của con để xây dựng lộ trình học tập và sắp xếp thời gian hợp lý cho việc học tập và các hoạt động yêu thích.
Ví dụ, dành 2 giờ cho trẻ làm bài kiểm tra vào buổi sáng, thời gian còn lại có thể dành cho trẻ đi dạo ngoài trời, nghe nhạc, xem phim, đọc sách ngoại khóa và cùng trẻ học thể thao, ... Đặc biệt vào cuối tuần, nên cho trẻ nghỉ ngơi hợp lý nhưng cần nắm bắt thật tốt thời gian thư giãn.
Nuôi dưỡng sở thích của trẻ và tăng cường khả năng chống lại căng thẳng
Sự quan tâm là người thầy tốt nhất và là cách để giải tỏa căng thẳng. Cha mẹ nên nuôi dưỡng một cách có ý thức những sở thích của con ngay từ khi còn nhỏ, chẳng hạn như vẽ tranh, thư pháp và hội họa, piano, guitar, bóng rổ, cầu lông, ...
Khi trẻ cảm thấy mệt mỏi với việc học trên lớp, trẻ có thể điều chỉnh thông qua các hoạt động sở thích để trẻ có thể hài lòng khi tham gia các hoạt động sở thích và có được điều mình thích và kiên trì. Trẻ sẽ không dễ bị ảnh hưởng bởi tiêu cực yếu tố xã hội.
Sự quan tâm là người thầy tốt nhất và là cách để giải tỏa căng thẳng
Ngoài ra, nếu con bạn chọn một hoạt động yêu thích nào đó, hãy để con bám sát vào hoạt động đó và đừng để con chỉ có “ba phút nhiệt tình” cho mọi việc.
Giữ liên lạc tốt với giáo viên
Giữ liên lạc với giáo viên, đặc biệt là vào các kỳ thi quan trọng như kỳ thi giữa kỳ và kỳ thi cuối kỳ. Đừng chỉ hỏi về điểm số của giáo viên, hãy nói nhiều hơn về hành vi của trẻ ở trường, chẳng hạn như tình trạng lớp học, mối quan hệ với bạn cùng lớp, ...
Nếu biết rằng việc con không thích học có liên quan đến cách dạy hay thái độ của giáo viên, bạn cũng đừng nóng giận đến trường tìm kiếm rắc rối với giáo viên. Bạn phải bình tĩnh giải quyết:
Đầu tiên là nói với giáo viên một cách khéo léo về tình hình hiện tại của trẻ để thu hút sự chú ý của giáo viên đối với trẻ.
Thứ hai là sử dụng trò chơi nhập vai để giúp trẻ học cách suy nghĩ từ góc độ của người khác, hiểu rằng mỗi giáo viên đều có phương pháp giảng dạy riêng và để trẻ chấp nhận những thay đổi một cách lạc quan.
Xem sự phát triển của trẻ theo chiều dọc và nâng cao sự tự tin
Đừng luôn so sánh con bạn với những người khác, hãy nhìn vào những thay đổi của con bạn theo chiều dọc, chẳng hạn như sự cải thiện kết quả học tập trong một môn học, sự phát triển những thói quen tốt,…
Nếu con tiến bộ, hãy trao những phần thưởng như cơ hội đi du lịch, cuốn sách mà con thích,... Hãy chú ý đến những phần thưởng vật chất phù hợp và ưu tiên động viên tinh thần.
Nếu trẻ không có sư tiến bộ, hãy bình tĩnh cùng con phân tích vấn đề nằm ở đâu, là do thiếu hiểu biết hay do sự bất cẩn của bản thân. Nếu phát hiện ra vấn đề thì phải giải quyết ngay.