Cuộc sống dù hiện đại các phương thuốc, dược liệu từ tự nhiên vẫn được ưa chuộng. Trong đó, bổ và quý từ rễ tới lá phải kể đến sâm Ngọc Linh - thuộc họ nhân sâm.
Công dụng của cây sâm Ngọc Linh là chống stress tâm lý và trầm cảm, kích thích hệ miễn dịch, phòng chống ung thư, bảo vệ tế bào gan... Ngoài ra, loại sâm này còn giúp tăng lực, phục hồi sự suy giảm chức năng giúp cho tình trạng của cơ thể trở lại bình thường; kháng các độc tố gây hại tế bào giúp kéo dài sự sống của tế bào và tăng các tế bào mới.
Thông thường, sâm Ngọc Linh thường chỉ mọc duy nhất tại vùng núi Ngọc Linh, ở độ cao trên 2.000m thuộc địa phận chính ở 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam. Thế nhưng, những năm gần đây, nhiều hộ gia đình đã mang sâm Ngọc Linh về trồng, mang lại nguồn thu nhập đáng kể.
Cây sâm Ngọc Linh đã giúp nhiều người nông dân đổi đời.
Như vợ chồng anh Nguyễn Xuân Tuấn và chị Nguyễn Thị Hạnh Nguyên (Bình Phước) có công việc ổn định, nhà cửa ở phố nhưng lại quyết định chuyển về Kon Tum để trồng sâm Ngọc Linh vì đam mê với cây dược liệu.
"Thời kỳ đầu, hai vợ chồng gặp không ít khó khăn do không quen với khí hậu lạnh; việc trồng sâm cũng gặp nhiều trắc trở khi cây bị nấm bệnh hoành hành, chuột và các loại côn trùng phá hoại", anh Tuấn bộc bạch.
Không nản chí, anh kiên trì tìm gặp các chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực trồng sâm để học hỏi thêm và dần rút ra được những kinh nghiệm quý báu. Anh Tuấn tiết lộ: “Cây Sâm Ngọc Linh thì cho giá trị kinh tế cao, trồng phát triển ở khu vực Tu Mơ Rông này rất hợp và phát triển tốt.
Hiện vườn của tôi có khoảng 30.000 cây, nhiều cây gen rừng quý có tuổi hơn 70 năm, còn lại là 30 – 50 năm; nhưng đa số thì tầm 3 – 5 năm tuổi là nhiều do mình nhân giống lên. Gần chục năm trồng sâm Ngọc Linh thì cứ tái đầu tư, vườn sâm có trị giá phải tầm 20 – 30 tỷ đồng".
Hiện nay trên thị trường, mỗi kg sâm Ngọc Linh được rao bán giá 130-300 triệu đồng (tùy trọng lượng và độ tuổi). Trong đó, các loại lá sâm Ngọc Linh dao động 10 - 12 triệu đồng/kg, hoa sâm 15 - 17 triệu đồng/kg, hạt sâm có giá 80 - 100 triệu đồng/1.000 hạt.
Thành công với cây sâm Ngọc Linh, vợ chồng anh Nguyễn Xuân Tuấn rất tích cực hỗ trợ bà con người dân tộc thiểu số ở địa phương sinh kế xóa đói giảm nghèo.
Cũng làm giàu từ loại cây dược liệu này, Trần Cao Nguyên (26 tuổi, ngụ Kon Tum) sau khi nghiên cứu và lập dự án đã được gia đình hỗ trợ mua 3.500m2 đất ở thôn K'Long K'Lanh, xã Đạ Chais, H.Lạc Dương (Lâm Đồng) để trồng sâm Ngọc Linh. Thay vì giống nhiều người gieo trồng sâm dưới tán rừng, Cao Nguyên lại quyết định xây dựng nhà lưới, lắp đặt hệ thống tưới phun sương để gieo trồng theo công nghệ mới.
Chàng trai trẻ trồng sâm theo từng luống rộng 2m, kéo dài hàng chục mét. Trên bề mặt đất, anh phủ một lớp lá cây rừng mục để giúp sâm phát triển ổn định, giống như trồng dưới tán rừng.
Kỹ thuật trồng mới khiến Nguyên cũng gặp không ít khó khăn trong những ngày đầu. Khi xuống giống lần đầu, sâm thường bị chết, nấm bệnh, chậm phát triển do nhiệt độ trong nhà lưới chưa được xử lý chuẩn xác. Dù vậy, Nguyên không nản chí mà nhẫn nại tìm hiểu cách chữa bệnh cho cây sâm qua internet, đồng thời tham khảo và học hỏi thêm từ những người có kinh nghiệm trồng sâm Ngọc Linh ở Kon Tum.
Hiện nay, vườn của Nguyên có khoảng 8.000 cây sâm 1 năm tuổi và đang cho thu hoạch lá, hạt giống, cây giống và những củ sâm thành phẩm đầu tiên. Nguyên cho biết lá sâm được anh bán với giá 4 - 5 triệu đồng/kg; hạt giống có giá từ 70.000 - 100.000 đồng/hạt; cây giống 1-3 năm tuổi từ 150.000 - 300.000 đồng/cây, còn củ sâm được bán với giá từ 40 triệu đồng/kg.
“Hiện trang trại sâm của tôi cho thu nhập hơn 1 tỉ đồng/năm, chủ yếu các mặt hàng sâm tươi. Thời gian tới sẽ ươm thêm khoảng 10.000 - 15.000 hạt. Tôi tính vài năm nữa mới triển khai các loại sản phẩm từ sâm Ngọc Linh dạng tinh chế vì bây giờ nguồn nguyên liệu chưa đủ nên sợ hụt nguồn hàng cung cấp cho thị trường", chàng trai trẻ cho hay.