Với chia sẻ của một kỹ sư xây dựng kiêm chủ đầu tư dưới đây hy vọng bạn sẽ tìm ra được cách phù hợp để đổ đất trồng cây trên sân thượng mà không phải lo lắng về những vấn đề trên.
Dưới đây là khoảnh sân thượng đẹp được xây dựng tại ngôi nhà ở đường Nguyễn Tuân - Phường Xuân Phú - thành phố Huế (nơi chịu nắng gió và mưa nhiều gần như nhất nước). Vì vậy, để trồng được khu vườn đẹp như mơ ước, gia chủ đã phải đầu tư nhiều tâm huyết.
Kinh nghiệm để có thể đổ đất trồng cây trên sân thượng.
Việc này cần khá nhiều yếu tố, dưới đây là những điểm cần lưu ý:
Chống thấm.
Độ ổn định kết cấu và móng nhà, chống lún - lún lệch.
Hệ thu và thoát nước mặt.
Hệ thu và thoát hệ thống nước thấm.
Chọn giống cây trồng, hệ thống chống cây.
Biện pháp thi công và mặt bằng.
Vật liệu hoàn thiện mặt ngoài các ô trồng cây để đảm bảo sự bền vững.
Duy trì một khu vườn xanh mát.
Đầu tiên là chống thấm và biện pháp thử thấm, chống thấm tiếp xúc
Thật ra, để trồng cây trên mái hệ chống thấm chỉ chiếm 30% vấn đề cần xử lý nhưng đây là vấn đề rất nhiều người chưa có giải pháp kỹ thuật chắc chắn. Yêu cầu của việc chống thấm là:
Độ đảm bảo gần như 100% vì nếu làm sai khi làm lại cực kỳ tốn kém.
Những sàn lộ thiên nắng chiếu trực tiếp phải đảm bảo khả năng chống nứt lão hoá của vật liệu.
Những sàn âm trong đất thì vật liệu chống thấm phải trường tồn với thời gian vật liệu có tuổi thọ đi theo cùng công trình.
Thử độ thấm: Sau khi có vật liệu chống thấm ổn phải test ngâm full nước một quãng thời gian đủ dài. Ngâm thử thấm 1 ô sàn ít là 3 tuần. Và lưu ý, sau khi test thấm ta thực hiện quy trình đổ đất luôn, tránh để sàn tiếp xúc với quá nhiều nắng sau khi test.
Chống thấm tiếp xúc: Việc này cũng khá quan trọng: đất nhất là khi bão hoà nước gây áp lực thấm mạnh mẽ hơn nước thông thường. Dù sàn có chống thấm kỹ rồi cũng không nên cho tiếp xúc trực tiếp với đất bão hoà nước. Cho nên với sàn đổ đất sử dụng một lớp bạt trải trước khi đổ đất để chống nước tiếp xúc.
Độ ổn định kết cấu và móng nhà, chống lún, lún lệch
Ngôi nhà nào khi mới vào ở cũng đều lún và có độ lún theo thời gian. Thế nhưng khi làm sàn đổ đất thì việc lún hay lún chênh lệch từ các chân móng không được phép xảy ra. Vì màng chống thấm của có tốt như thế nào thì cuối cùng chỉ là một màng mỏng, nó không thể chịu đựng nổi sự lún lệch.
Đây là nguyên nhân nhiều nhà luôn thắc mắc là làm theo bước 1 đúng quy trình chuẩn chỉ nhưng 1 thời gian vẫn thấy thấm thấm chí thấm mạnh. Bởi xây xong vào ở căn nhà mới chỉ chịu độ lún tức thời, nếu hệ móng không đủ mạnh thì sự từ biến lún cũng sẽ dẫn đến việc thấm trở lại. Để làm sàn đổ đất dù địa chất dưới chân móng có tốt như nào cũng chỉ có thể chấp nhận với 3 loại kết cấu móng:
- Móng cọc
- Móng bè
- Móng băng 2 phương
Các phương án móng còn lại là móng đơn và móng băng 1 phương thì đừng dùng căn nhà mình ra chơi "1 ván bài mạo hiểm" , không đùa được đâu, trừ phi đất nguyên thổ là đất đồi, địa tầng đồng đều, đất tốt.
Tương tự thế hệ thống dầm sàn phải đủ mạnh nhưng với sàn đổ đất đại đa số phải dùng hệ dầm - cột lớn tương ứng nên vấn đề này bất kỳ kỹ sư kết cấu nào cũng giúp giải quyết ổn định kết cấu một cách dễ dàng.
Hệ thu và thoát nước mặt
Ví dụ khi xảy ra các trận mưa lớn thì sàn trên mái phải đủ lớn nên hệ thống ống đứng phải làm đủ độ to và phân hướng dốc mỗi hướng dốc chỗ tụ thuỷ phải có hố ga và trục đứng thoát.
Và các hệ thống hố ga phải đảm đảm thu nhanh không bị tắc rác lá chứ nếu tắc. Cho nên hệ thống trục đứng hố ga, tụ thuỷ phải thiết kế trước hết để định vị cho đúng, không thừa.
Có thể dùng nhiều giải pháp khác nhau, gợi ý là hố ga dải thu nước bằng tấm plastic cell, rải cuội sỏi.
Hệ thu nước thấm qua bề mặt đất
Tấm plastic cell, vải địa chắn đất, thu nước thấm về các hố ga,v.v… là giải pháp. Và lưu ý thiết kế luôn hệ thống dốc thoát nước thấm vì nó phải tự chảy nên độ dốc, hướng dốc cũng cực kỳ quan trọng và tốt nhất nên thiết kế từ đầu. Các hố ga thì nên tận dụng chung với các hố ga thu nước mặt.
Hệ thống chống rễ đâm
Nếu trồng những cây nhỏ thì không cần nhưng nếu bạn đổ đất trồng cây lớn thì phải chạy hệ chống rễ đâm này ở các thành dầm. Đơn giản nó là các tấm nhựa cứng bền vững với thời gian nhưng cực kỳ quan trọng. Rễ cây lớn đâm đến thành dầm tụi nó sẽ chắn lại không cho phát triển tiếp ảnh hưởng đến kết cấu về lâu dài.
Chọn giống cây trồng, hệ thống chống cây
Chọn cây gì để trồng trên sân thượng là cả một vấn đề, dưới đây là những loại cây nên tránh:
Trên mái trồng cây quá cao to: Dễ bị gió bẻ vào mùa mưa bão đến và việc cắt cành trên cao cũng sẽ ngốn một khoản chi phí hàng năm và cũng khá nguy hiểm
Trồng cây mà không hiểu tập tính: Trên mái hạn chế trồng cây rụng lá mà nên chọn cây thường xanh không rụng lá. Một số kiến trúc sư tư vấn trồng cây vì thấy đẹp nhưng những cây rụng lá trồng gần các chỗ hố thu nước sẽ làm nước trần ngập nhà lúc nào không hay bằng cách bít đầy lỗ thoát.
Vị trí trồng cây không có chỗ bảo trì cắt tỉa hoặc quá nhỏ, không đủ chỗ bảo trì cây, trồng cây quá lớn trên ô trồng nhỏ hẹp, trồng cây chỗ rất khó tưới…
Trồng cây bộ rễ quá lớn vì sẽ ảnh hưởng đến kết cấu và phải sửa lại tốn kém.
Ngoài ra trồng cây trên cao cần có hệ chống để tránh bị đổ gãy khi mưa bão.
Biện pháp thi công và mặt bằng
Hãy làm nhà mái đổ đất khi nhà bạn xe tải ít nhất 10 tấn vào được chân công trình. Vì lượng đất rất lớn xe tải không chở đất vào đến chân công trình mà tời lên thì kinh phí phần đất sẽ khá là khủng, phải tính chính xác lượng cát, đá, các lớp đất đổ, cây trồng phải chuyển lên để điều động cơ giới về làm 1 lần. Nếu tính không chuẩn thì sẽ phải điều động máy móc nhiều lần khá tốn kém kinh phí.
Mặt bằng tập kết phải đủ rộng. Đất chuyển lên mái của một đồng công 1 nén nên phải lựa đất thật sự tốt.
Vật liệu hoàn thiện mặt ngoài các ô trồng cây để đảm bảo sự bền vững:
Lưu ý ngay từ khâu thiết kế nếu làm bồn trồng cây nên đúc luôn thành chứa vì nếu ta làm theo thông thường đúc sàn xong xây sẽ bóc tách 2 loại vật liệu gây ố thấm mất mỹ quan.
Và một điểm quan trọng các bạn lưu ý là: Bê tông sẽ khó đóng rêu mốc không như vữa trát, nên nên dùng bê tông không tô, đúc toàn khối với sàn, nó là vật liệu giữ bền vững cho ngôi nhà của bạn vì trồng cây lượng rêu, ẩm, sẽ là khá lớn.
Duy trì một khu vườn xanh mát
Điều này thật sự quan trọng khi quyết định có nên làm hay không? Nếu chưa từng có sân vườn dù có thích làm vườn thì lời khuyên là không nên làm, nhất là khi chưa có kiến thức cơ bản về chăm bón cây. Vì nó không đơn giản là thú vui, sẽ chịu áp lực rất lớn khi vườn bị sâu bệnh tấn, công, việc tưới mùa hè,….
Những áp lực này chỉ giải quyết dễ dàng nếu chúng ta thật sự sống với đam mê, bằng tình yêu cây cỏ hoặc các bạn phải bỏ thật nhiều tiền thuê người làm. Và đôi khi tiền cũng không giúp được khi người làm không có độ hiểu biết hay sự hời hợt vô tâm của họ. Phải xác định được: Khi làm ra nó chúng ta phải gắn bó với nó, hơn ai hết chúng ta phải biết quy trình bảo trì, chăm sóc khu vườn mình như thế nào. Cần thiết phải tự tay làm, chứ nó không còn đơn thuần là khu vườn được thiết kế chỉ để ngắm.
Khu vườn nhỏ nhưng gia chủ phải đầu tư nhiều tâm huyết.
Theo Facebook: Nguyen Truong Tung