Trong thế giới tiểu thuyết Trung Quốc, vũ khí mà các vị tướng sử dụng đều rất khác nhau. Nó không phải được tác giả lựa chọn một cách ngẫu nhiên mà phải dựa vào hình ảnh nhân vật cũng như hình dáng đặc điểm của từng loại vũ khí, với mong muốn tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa vũ khí với người sử dụng nó.
Kiếm từ lâu đã được mệnh danh là "vua của trăm quân", đây là loại vũ khí khó sử dụng bậc nhất trong 18 loại vũ khí lạnh của Trung Quốc. Trong giới võ lâm có câu: "Luyện đao trăm ngày, luyện thương ngàn ngày, luyện kiếm vạn ngày". Từ đó có thể thấy việc luyện kiếm vũ khí rất khó và số người dùng được kiếm cũng rất ít. Kiếm có hình dáng nhẹ nhàng, thanh mảnh, tao nhã đúng với tính cách người sử dụng nó.
(Ảnh minh họa)
Trong cuốn tiểu thuyết hay phim cổ trang kiếm hiệp, hầu hết khi xây dựng những nhân vật sử dụng kiếm làm vũ khí đều là người nho nhã, lãng tử. Chẳng hạn như Lưu Bị trong "Tam quốc diễn nghĩa" là người có tấm lòng nhân hậu, dung mạo tuấn tú, sử dụng điêu luyện kĩ thuật song kiếm, hiện thân của một vị tướng tài hoa chỉ huy hàng vạn quân.
Ngược lại với sự nhẹ nhàng của kiếm thì đao thể hiện dũng khí to lớn, tinh thần chiến đấu hết mình, được chọn để nói lên sức mạnh của trăm quân.
(Ảnh minh họa)
Hầu hết những người sử dụng đao làm vũ khí đều có tính cách vui vẻ, quyết liệt trong chiến đấu, điển hình là hình tượng Quan Vũ trong "Tam quốc diễn nghĩa" sử dụng Thanh Long Yển Nguyệt Đao chinh chiến khắp chiến trường, trở thành một biểu tượng không thể tách rời.
Giáo là loại binh khí thông dụng hơn cả trong số mười tám binh khí. Đặc điểm của giáo thể hiện ở độ dài, sắc bén, nhẹ và dễ sử dụng, khó có loại binh khí nào sánh được. Giáo phải sử dụng nội lực trong quá trình luyện tập, hầu hết người dùng giáo làm vũ khí đều cao gầy, võ công cao cường, mang vẻ ngoài tuấn tú.
(Ảnh minh họa)
Bên cạnh tuyến nhân vật mang phong thái điềm tĩnh, khó đoán còn có những tướng sĩ liều lĩnh, có vẻ ngoài hung dữ khó gần thích hợp để sử dụng loại vũ khí hạng nặng như rìu hay chùy. Người sử dụng hai loại vũ khí này đều có đặc điểm dũng cảm trong chiến đấu, liều lĩnh, cục cằn và mang vẻ bề ngoài thô bạo, hung tợn, tính cách bên ngoài nóng nảy nhưng bên trong là người tình nghĩa, có thể làm tất cả để bảo vệ các huynh đệ.
(Ảnh minh họa)
Trên thực tế, 18 loại binh khí đều lấy mục đích sử dụng làm yếu tố quyết định đến việc lựa chọn. Nhiều loại vũ khí được sử dụng bởi các nhân vật có thật trong lịch sử không giống như trong tiểu thuyết.
Tuy nhiên vì nhu cầu sáng tạo nghệ thuật trong tiểu thuyết, các vũ khí được thiết kế, điều chỉnh riêng để phù hợp với hình tượng bên ngoài và đặc điểm tính cách của từng tướng sĩ, mang đến cho người đọc ánh nhìn hài hòa giữa thực tế cũng như lịch sử.