Có hai câu nói tiêu biểu về ba món ngày xưa được nhắc đến:
Loại thứ nhất bao gồm ba phương án: hoa dại vào nhà, thêm tường vào tường và cây ăn quả vượt qua nhà.
Loại thứ hai là người nhà mắc bệnh nan y, nam trộm cắp, nữ mại dâm, tiền bạc lộ ra, tổng cộng có ba món.
Ý nghĩa thực sự của câu nói
Loại đầu tiên rất mê tín, nhưng nó cổ xưa hơn.
Câu nói này mang màu sắc mê tín mạnh mẽ, ba vật dụng này không tốt cho phong thủy của ngôi nhà, sẽ dẫn đến tan nát gia đình và gây tử vong cho con người. Mỗi câu trong số ba câu đều chứa đựng một câu nói phổ biến trong nhân dân. Đoạn trích như sau:
Hoa dại vào nhà, gia đình tan nát, người chết.
Việc thêm những bức tường vào một bức tường sẽ hủy hoại một gia đình và hủy hoại cuộc đời họ.
Nếu cây ăn quả vượt qua nhà, gia đình sẽ tan nát và mọi người sẽ chết.
Xét từ góc độ biện chứng, đây là quan điểm duy tâm, là sự kết nối ngẫu nhiên, không có cơ sở. Ba hiện tượng hoa dại vào nhà, thêm tường, cây ăn vượt qua nhà về bản chất chắc chắn có liên quan đến sự tan nát của gia đình và cái chết của con người. Nhưng xét từ góc độ văn hóa dân gian và sự mê tín mà người xưa tin vào Phong Thủy thì vật lâu đời nhất trong ba món trong câu nói “Một nhà có ba món thì nhà cũng chết”, lâu đời nhất là ba món. Bởi vì xét từ bối cảnh xã hội xa xưa, câu nói này càng phù hợp với tâm lý xã hội và phong tục dân gian truyền thống của người dân thời bấy giờ, đồng thời nó càng phù hợp với các hiện tượng văn hóa dân gian lúc bấy giờ. Vì vậy, lịch sử của phát ngôn này có thể nói là cổ xưa và nguyên thủy hơn.
Loại thứ hai gần gũi với thực tế xã hội và rất thực tế.
Câu nói này là sự tổng hợp trải nghiệm thực tế cuộc sống của những người dân bình thường sống ở tầng lớp thấp nhất, phản ánh hiện thực xã hội lúc bấy giờ.
Chuyện đầu tiên là có người trong gia đình mắc bệnh nan y. Nếu trong nhà có người mắc bệnh nan y, người nhà nhất định sẽ không muốn tin rằng người bệnh sẽ chết, họ muốn hết lòng chữa trị cho người đó, cho dù điều đó đồng nghĩa với việc gia đình phá sản. Tuy nhiên, đây chỉ là một mong ước đẹp đẽ, hiện thực lại lạnh lùng và cứng nhắc. Ví dụ, hiện nay khoa học công nghệ phát triển, một số người mắc bệnh ung thư và được chẩn đoán ở giai đoạn muộn. Tuy nhiên, người nhà của họ không sẵn lòng chấp nhận thực tế tàn khốc này. Họ luôn hy vọng vào một phép màu hoặc cho đi tất cả những gì họ có, thể hiện tình yêu của họ đối với những người thân yêu của họ. Việc điều trị cho bệnh nhân chỉ gây lãng phí tiền bạc. Đây là điều mà chúng ta thường gọi là “gia đình tan nát, con người tan nát”. Gia đình thất bại có nghĩa là gia đình tan nát, trở nên nghèo khó; cái chết có nghĩa là người bệnh chết.
Tội thứ hai là nam ăn trộm và mại dâm nữ. Nghĩa là đàn ông làm trộm, đàn bà làm gái mại dâm, ngày xưa nó thường được dùng như một ẩn dụ để chỉ việc quan hệ với nhiều người ở nông thôn. Ở các vùng nông thôn xưa, nó thường được dùng để mô tả những người đàn ông và phụ nữ làm điều xấu. Từ góc độ pháp lý hiện hành, việc đàn ông trộm đồ, phụ nữ để bán dâm không phải là tội nghiêm trọng và việc một số đàn ông và phụ nữ ham mê những việc như vậy không phải là tội. Tuy nhiên, ở vùng nông thôn xưa, nam tặc và gái mại dâm là những tội ác ghê tởm, theo quy ước của làng hoặc luật lệ dòng tộc, thông thường sẽ bị xử tử bởi Thẩm Đường hoặc Thẩm Giang, hoặc sẽ bị đốt chết bằng một bó củi. Những tên trộm nam ngoài việc bị tuyên án tử hình còn bị tịch thu tài sản.
Mục thứ ba là tiền được tiết lộ. Nó có nghĩa là đưa tiền của mình cho người khác hoặc cố ý khoe tiền của mình cho người khác. Ngày xưa xã hội loạn lạc, trộm cướp liên miên, một khi tiền bị lộ và những kẻ có động cơ thầm kín biết được thông tin sẽ dẫn đến chết chóc, mất mát cả người và tiền. Ngày xưa có lời cảnh báo “không được khoe tiền”, cảnh cáo người ta không được khoe tiền chứ đừng nói đến khoe khoang.
Tóm lại:
Xã hội ngày càng phát triển và thay đổi, văn hóa dân gian cũng không ngừng thay đổi. Hiện nay có một số người theo kịp thời đại. Câu tục ngữ “Trong nhà có ba thứ thì nhà cũng lụi tàn” đáng được ghi nhận nhưng do hiểu biết kém về văn hóa dân gian nên đã khác xa với ý nghĩa của ngày nay. Ví dụ như ăn uống, đĩ điếm, cờ bạc và ma túy, lừa dối và hôn nhân, mâu thuẫn gia đình, không vâng lời và bất hiếu, vấn đề giáo dục gia đình, v.v., tóm tắt những hiện tượng xã hội mà bạn cho là ghê tởm nhất. Trên thực tế, những hành vi này có thể khiến gia đình “thất bại”, tức là trở nên nghèo khó, nhưng chưa chắc đã khiến người đó “chết”.