Trước đây, khi nói về sự kiện này, các chuyên gia chỉ có thể căn cứ vào những dòng ký tự của người Maya khắc trên phiến đá tại khu vực Tortuguero thuộc bang Tabasco. Và vừa qua, một viên gạch được tìm thấy tại tàn tích Comalcalco được coi là hiện vật thứ hai đề cập tới ngày nhân loại diệt vong.
Arturo Mendez, phát ngôn viên của Viện cho biết, sau khi phát hiện ra viên gạch vài năm trước, nhóm khoa học đã tiến hành nghiên cứu nó một cách kỹ lưỡng.
Nhiều người nghi ngờ rằng, nội dung khắc trên đó ám chỉ con số 21/12/2012 hay 23/12/2012 - thời điểm được cho là thế giới sẽ kết thúc.
Tuy nhiên, thông tin này theo ông David Stuart, chuyên gia về chữ viết của người Maya tại Đại học Texas, hoàn toàn không thuyết phục. Ông khẳng định ngày ghi trên viên gạch chỉ là “một vòng lịch”, là điểm mốc sẽ lặp lại sau 52 năm. Đó cũng là ngày trùng với thời điểm cuối cùng của Baktun thứ 13 .
Mỗi giai đoạn Baktun kéo dài khoảng 394 năm. Người Maya coi con số 13 là con số quan trọng và thiêng liêng. Lịch đếm của người Maya bắt đầu vào năm 3114 trước Công nguyên, và Baktun thứ 13 kết thúc vào khoảng ngày 21/12/2012. Nhưng ngày ghi trên viên gạch cũng có thể là thời điểm tương tự trong quá khứ vì “không hề có dấu hiệu nào đề cập đến thì tương lai”, ông nói. Những ký tự 1.300 năm tuổi được khắc trên cả phiến đá Tortuguero và viên gạch Comalcalco đều rất khó hiểu, Stuart nhận định. Phiến đá Tortuguero mô tả cái gì đó sẽ xảy ra vào năm 2012 gắn với Bolon Yokte – vị thần của người Maya có liên quan tới chiến tranh và sự sáng tạo. Tuy nhiên, sự xói mòn và các vết nứt trên bề mặt làm cho nội dung của đoạn văn gần như không đọc được. Tương tự như vậy, những dòng chữ ở viên gạch Comalcalco cũng rất khó nhìn khi bị nhiều vết vữa che phủ. Viện Nhân chủng học và Lịch sử tuyên bố tin đồn về sự kiện kết thúc thế giới hoặc thay đổi thế giới vào cuối tháng 12/2012 là một sự hiểu sai đối với lịch của người Maya. Các chuyên gia của Viện khẳng định rằng, người Maya coi thời gian là chu kỳ có sự bắt đầu và kết thúc một cách đều đặn, nhưng sẽ không xảy ra cái mà nhiều người gọi là “tận thế” vào cuối mỗi chu kỳ. Sắp tới, Viện sẽ tổ chức hội nghị bàn tròn gồm 60 chuyên gia nghiên cứu nền văn minh Maya tại Palenque, miền nam Mexico, để “xua tan những nghi ngờ về sự diệt vong để bắt đầu một kỷ nguyên đầu khác trong lịch đếm của người Maya”.