Ifrah Ahmed, 32 tuổi, nhà vận động chống hủ tục cắt âm vật (FGM), người phải chịu đựng nỗi đau khủng khiếp năm 8 tuổi, nói: "Tôi không muốn làm nạn nhân, tôi muốn được lên tiếng".
Cô là một trong những phụ nữ đầu tiên công khai lên tiếng về việc cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ (FGM) ở Somalia - quốc gia mà người ta ước tính rằng 98% phụ nữ phải thực hiện. FGM liên quan đến những thủ tục cắt bỏ một phần hoặc nhiều phần bộ phận ngoài của nữ bằng một con dao cạo sắc. FMG phần lớn được thực hiện ở các bé gái có độ tuổi từ sơ sinh cho đến 15 tuổi. Đôi khi, đây cũng là hủ tục được thực hiện ở những người phụ nữ đã trưởng thành.
Hành trình từ một nạn nhân bất lực thành hình mẫu quyền lực của Ifrah đã trở thành nguồn cảm hứng để các nhà làm phim xây dựng nên bộ phim "A Girl From Mogadishu".
Trong 10 phút đầu tiên của bộ phim, Aja Naomi King, người đóng vai Ahmed là một cô gái 15 tuổi, bị các chiến binh Somalia cưỡng hiếp một cách đau đớn và dữ dội. Sau đó, cô thực hiện hành trình nguy hiểm kéo dài từ Somalia đến Ireland để xin tị nạn. Khi cô đến nơi, một bác sĩ phụ khoa đã kiểm tra cô và cố gắng tìm hiểu những gì đã xảy ra với cô, nhưng cô không hé bất kì một lời nói nào mà thay vào đó là một khuôn mặt giàn giụa nước mắt.
Sau đó, với sự giúp đỡ của những người phụ nữ khác, Ahmed đã lấy lại được tinh thần và giọng nói của mình. Đến cuối phim, cô đã trình bày về FGM trước Tổng thống Mỹ Barack Obama tại một buổi họp Liên Hiệp Quốc và được Tổng thống Somalia khen ngợi.
Với Ahmed, người nguyện cống hiến cả đời để vận động chống lại FGM và đã khiến Ireland ban luật cấm FGM năm 2012, bộ phim là cơ hội để người dân thế giới hiểu thêm về những nạn nhân FGM.
"Tôi không muốn người ta nhìn nhận mình là nạn nhân. Tôi muốn được nhìn nhận là người truyền sức mạnh cho phụ nữ. Tôi muốn chứng minh dù phụ nữ Somali đã trải qua chuyện khủng khiếp như vậy, nhưng chúng tôi vẫn mạnh mẽ vượt qua", Ahmed nói.
Cô hy vọng những người từng trải qua FGM sẽ xem phim và cảm thấy mình không còn đơn độc.
"Phụ nữ rất khó kể về FGM. Vì vậy, tôi cảm thấy rất tự hào khi hai phụ nữ trẻ người Somali tới gặp tôi sau khi xem phim ở Edinburgh và ôm tôi, nói 'Ifra, chị đã nói hộ chúng em, em rất hạnh phúc'", Ahmed nói.
Cô phải lấy hết dũng khí để mở lòng với Mary McGuckian, đạo diễn kiêm biên kịch bộ phim. "Chia sẻ câu chuyện đời mình với cả thế giới không dễ dàng, nhưng nếu nó giúp phụ nữ nhận ra FGM là chuyện kinh khủng thế nào, chúng ta nên nói về nó".
Phim có cảnh bà nội giữ chặt Ahmed, 8 tuổi, trong túp lều nhỏ, để bác cô dùng một con dao lam bẩn thỉu thực hiện FGM trên người cháu gái đang hét lên đau đớn. "Đó là chuyện của tôi, cũng là chuyện của nhiều phụ nữ trẻ, những người tôi đang đấu tranh vì quyền của họ".
Ahmed đã nhập quốc tịch Ireland. Tuần trước, cô trở lại Somalia và cho biết đang sử dụng quỹ do mình thành lập để vận động chính phủ cấm FGM. Năm ngoái, Ahmed đã làm một phim tài liệu ngắn về một bé gái 10 tuổi bị chảy máu tới chết sau khi bị cắt bỏ âm vật. Bộ phim nhanh chóng tạo ảnh hưởng, khi các phụ huynh Somali bắt đầu đưa con tới viện khám sau khi cắt âm vật.
"Năm ngoái, chúng tôi cứu được 20 bé gái khỏi mất máu nhưng vẫn để mất 7 em", cô nói.
Ahmed quyết tâm phá vỡ sự im lặng quanh FGM ở Somali và tuyên truyền giáo dục cộng đồng. Cô sẵn lòng ngồi trước máy quay, trước nhiều người, kể về câu chuyện của mình.
"Khi chỉ có phụ nữ trong phòng, họ đều đồng ý không nên thực hiện FGM nhưng chỉ cần một người đàn ông có mặt, họ sẽ không dám lên tiếng", Ahmed nói, hy vọng cuối năm nay chính phủ Somali sẽ hình sự hóa luật cấm FGM và những gia đình thực hiện FGM với con cái sẽ đối mặt với việc bị truy tố.
Kết quả sẽ phụ thuộc phần lớn vào việc chính phủ Somali tham vấn với các lãnh đạo tôn giáo có ảnh hưởng. "Tôi hy vọng trước khi đưa dự luật ra quốc hội, các lãnh đạo tôn giáo sẽ thấu hiểu vấn đề và ủng hộ".
FGM là truyền thống được duy trì ở Somalia từ hơn 400 năm trước. Bộ phim cung cấp cái nhìn sâu sắc về lý do phụ nữ tiếp tục cắt xén bộ phận sinh dục của con cái, cháu chắt. Trong cảnh cuối phim, Ahmed có cơ hội hỏi bà nội yêu quý, người đã nuôi nấng cô từ khi lọt lòng, rằng tại sao bà lại cắt âm vật của nhiều con cháu trong gia đình.
"Đây là truyền thống, là văn hóa của chúng ta", bà nội cô nói. "Buổi sáng sau đêm tân hôn, nếu cô gái không còn trinh, người chồng sẽ đào một cái hố trước cửa nhà gái để thông báo tân nương không bị cắt âm vật". Cô dâu sẽ bị trả lại và đó là nỗi nhục của gia đình.
FGM còn được coi là cách bảo vệ con gái khỏi những hành vi khủng khiếp của người chồng tương lai. "Để giữ vợ trong sạch khi đi vắng, người chồng sẽ khâu âm vật của cô lại, sau đó anh ta trở về và sẽ thấy vợ như đêm đầu tiên", bà nội Ahmed nói.
Ahmed hy vọng bộ phim được truyền bá khắp thế giới để nâng cao nhận thức của các lãnh đạo và thanh thiếu niên, thế hệ tương lai của đất nước. "Các thiếu nữ đang gặp sang chấn vì FGM. Các bé gái đang đối mặt tử thần. Tôi hy vọng mọi người xem bộ phim này và hiểu đã tới lúc phải chấm dứt hủ tục này", Ahmed nói.