Mới đây, tại đại hội cổ đông thường niên diễn ra vào ngày 15-4-2015 tại TP.HCM, việc ông Đoàn Nguyên Đức (thường gọi là bầu Đức) tiết lộ thông tin khiến nhiều cổ đông phải sững sờ: mỗi ngày tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai thu về khoảng 1 tỷ đồng từ… phân bò. Thông tin này, khiến không chỉ cổ đông của HAGL, mà giới cộng đồng mạng cũng lên “cơn sốt” tìm hiểu thông tin liên quan nhằm để chứng minh hay phản biện việc thu cả núi tiền từ phân bò, nhưng chung quy tất cả đang muốn biết liệu bầu Đức có “nổ”!?
“Ma trận” giá phân bò
Tìm đến một trong những địa chỉ nuôi bò thịt thuộc dạng nhất nhì cả nước là huyện Đức Hòa, tỉnh Long An chúng tôi được ông Huy, một lão nông tri điền cho hay, phân bò chính là một trong những mặt hàng hái ra tiền ở vùng đất này. Ông Huy lý giải, hiện nay nhu cầu mua phân bò rất nhiều, vì phân bò là nguyên liệu dành làm phân bón cho rất nhiều loại cây trồng.
Hiện trong việc mua phân, tùy từng địa phương, nhưng thường phân bò được phân định thành 2 loại, bao gồm: phân bò vàng và phân bò sữa. Hiện ở Long An, giá phân bò tươi khoảng 4.000 đồng cho 1 bao 20kg, như vậy 1 tấn phân tươi vào khoảng 200.000 đồng.
Còn tại Củ Chi, TP.HCM một trong những địa phương có lượng bò sữa lên đến hơn 75.000 con, phân bò cũng là một “mặt hàng chiến lược”. Theo anh Long, một chủ trại ở xã Phước Hiệp, hiện ở đây, người ta thường tính theo xe cải tiến. Cứ một xe chở phân bò thịt tươi tầm 2,5 m3 giá khoảng 250.000 đồng, còn phân bò sữa sẽ là 650.000 đồng/xe với khối lượng tương ứng. Cách đây hai năm, khi giá cao su ở mức cao, phân bò được thu mua khá nhiều để bón cho cây cao su, lúc đó có thời điểm, 1 xe lên tới 800.000 đồng, thậm chí hơn 1 triệu đồng.
Còn ở tỉnh Đắk Lắk và Gia Lai, hai thủ phủ của vùng Tây Nguyên chuyên về trồng cây cà phê, hồ tiêu, cao su…, phân bò là một hợp chất dinh dưỡng khá hiệu quả cho các loại cây trồng này. Hiện giá phân bò khô (3kg phân tươi cho ra được 1kg phân khôn) ở Gia Lai dao động từ 500.000 đồng đến 800.000 đồng/tấn, tùy theo thời điểm. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, một trong những nguồn cung ứng loại nguyên liệu đặc biệt cho hai địa phương này chính là tỉnh Phú Yên.
Chưa có con số thống kê chính thức nhưng ước tính trên địa bàn tỉnh Phú Yên, thời điểm đó mỗi tháng lượng phân bò xuất đi các tỉnh lên hàng trăm tấn. Thậm chí, một số xã như An Hiệp, An Chấn (Tuy An) có nhiều người làm nghề đi nhặt phân bò. Hằng ngày, họ rong ruổi khắp các tuyến đường nhặt phân bò phơi khô, thậm chí nặn thành bánh. Phân bò được mua theo hình dáng, nếu phân không có hình dáng giá 1 tấn khoảng 400.000 đồng, phân còn nguyên hình dạng như lúc con bò thải ra giá sẽ nằm khoảng 600.000 đồng.
Tiền phân bò đủ bao lương cho cả tập đoàn
Cách đây khoảng 1 năm, trước khi “Bầu” Đức công bố việc khởi động dự án, chi đầu tư khoảng 6.300 tỷ đồng cho chương trình nuôi 236.000 con bò thịt và bò sữa theo mô hình công nghệ cao, trong lúc trà dư tửu hậu “Bầu” Đức hóm hỉnh nói: “Chỉ cần nuôi đạt đủ số lượng bò như kế hoạch, mỗi năm lượng phân thu được sẽ đủ trả lương cho toàn bộ nhân viên tập đoàn mà không cần lấy ở nguồn khác”.
Và sau buổi đại hội cổ đông vừa diễn ra hôm 14.4, trao đổi với phóng viên, “Bầu” Đức đã có những giải đáp về điều này. Cầm chiếc máy tính trên tay, “Bầu” Đức bấm bấm cộng trừ nhân chia, rồi lý giải, cái lợi đầu tiên ông muốn nói đến là tiết kiệm tiền mua phân để bón cây trồng cho tập đoàn. Cụ thể theo “Bầu” Đức, hiện tập đoàn có qũy đất trồng cây nông nghiệp gần 100.000 ha tại Việt Nam, Lào và Campuchia, nếu mỗi năm mỗi 1 ha tốn khoảng 6 triệu đồng tiền phân bón, số tiền bỏ ra mua phân bón cho toàn bộ diện tích đất trên sẽ tương ứng 600 tỷ đồng.
“Còn khi có bò, số tiền mua phân sẽ giảm đáng kể và việc dùng phân có nguồn gốc thiên nhiên này sẽ tốt hơn rất nhiều cho cây trồng hay việc cải tạo đất xấu, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường nếu so với phân hóa học. Chính cái lợi từ việc không mua nhiều phân sẽ giảm chi nguồn tiền này và với số tiền như trên dư sức trả lương cho toàn bộ nhân viên, người lao động của tập đoàn với con số ước tính thời điểm đó là trên 21.000 người”, “Bầu” Đức tự tin nói.
Đặt vấn để về câu chuyện làm giàu từ phân bò với một chuyên gia kinh tế, ông này nhẩm tính mỗi con bò Úc, bình quân nếu ăn cỏ tươi 1 ngày, trọng lượng thức ăn sẽ tương đương 10% trọng lượng cơ thể, như vậy với một con bò 500kg, lượng thức ăn sẽ tương ứng 50kg cỏ tươi, còn nếu ăn thức ăn có tinh bột, lượng thức ăn cần khoảng hơn 20kg cho 1 con bò.
Như vậy, một con bò khả năng bài tiết sẽ vào khoảng từ 3 đến 5kg/ngày. Theo tính toán của chuyên gia này, nếu đàn bò 300.000 con, “Bầu” Đức sẽ thu về từ 900 tấn cho đến 1.500 tấn phân/ngày. Với giá tiền phân bò hiện nay, một mét khối bán được khoảng 600.000 đồng, tổng số tiền thu về nằm ở khoảng 540 triệu đồng cho đến 900 triệu/ngày.
“Nếu “Bầu” Đức dự kiến mỗi năm bán 300.000 con bò, ngoài việc tổng đàn nuôi thường trực là 300.000 con, mọi người cũng nên tính thêm số lượng khoảng 300.000 con đủ trọng lượng để bán ra thị trường, như vậy ta cứ nhân đôi, mỗi ngày “Bầu” Đức kiếm 1,08 tỷ đồng cho đến 1,8 tỷ đồng là nằm trong tầm tay”, vị chuyên gia này tính toán và khẳng định với 300.000 con bò thịt và bò sữa, một “Bầu” Đức dư sức kiếm hơn 20 triệu USD mỗi năm từ nguồn phân bò…