Hiện nay, trên thị trường Hà Nội đang bán và sử dụng tràn lan thịt chà bông, bò khô có giá rẻ đến khó tin. Theo khảo sát của PV, tại các chợ đầu mối như chợ Đồng Xuân, chợ Hà Đông và các chợ cóc nhỏ lẻ, người tiêu dùng có thể dễ dàng mua 1kg thịt chà bông vàng ươm, có mùi thơm hấp dẫn chỉ với giá 75.000 đồng/kg, thịt bò khô 150.000-180.000 đồng/kg.
Ở các quầy hàng, thịt chà bông, bò khô được đóng gói sẵn 1kg/1 gói. Thịt chà bông có màu trắng ngả vàng, nếm thử chà bông có vị ngọt của thịt, đậm đà của gia vị và đặc biệt loại thực phẩm này vẫn tỏa mùi thơm hấp dẫn của thịt. Thịt bò khô có màu nâu cánh gián, từng sợi xơ dài. Hai loại thực phẩm hấp dẫn này được đóng gói sơ sài và không có bất cứ nhãn mác ghi xuất xứ, ngày sản xuất, hạn sử dụng.
Trong vai người nhập hàng buôn số lượng lớn về phân phối các tỉnh lẻ, PV tìm cách xin số điện thoại cơ sở sản xuất để nhập hàng tận gốc nhưng một chủ quầy hàng tại chợ Hà Đông không tiết lộ. Chị này cho hay, nếu lấy 20 kg trở lên, có thể “ưu đãi giảm giá”.
Nghi ngờ về chất lượng sản phẩm, chủ hàng này trấn an: “Em yên tâm, hàng được làm từ thịt tươi, chị bán ở đây bao nhiêu năm rồi, hàng xôi, bánh mì, đồ ăn vặt nào chả lấy loại này”. Chủ cửa hàng này còn thông tin, ngoài chà bông, bò khô giá rẻ, quầy hàng chị còn có loại trên 200 nghìn đồng đối với chà bông, 500 nghìn đối với thịt bò khô cho những nhà muốn mua về ăn, chị cũng khuyên: “Kinh doanh bánh mì, xôi sáng phải lấy loại rẻ mới có lãi”.
Các quầy thực phẩm khô ở các chợ này khá sôi động, liên tục có khách đến mua hàng với số lượng 1-2 túi thịt chà bông. Những người xe ôm, chủ hàng nước xung quanh dãy hàng đồ khô ở chợ Hà Đông cho biết thêm, các quầy hàng nhập hàng tại nhà riêng nên ngồi cạnh đó cả ngày cũng không thấy người đưa hàng.
Ở một cửa hàng thực phẩm khác của chợ Hôm, chủ hàng giới thiệu hai loại chà bông giá 250.000 đồng và loại 400.000 đồng/kg, thịt bò khô có giá tới 800.000 đồng.
Theo quan sát của PV, so với loại chà bông giá rẻ, loại này có sợi thịt dài hơn, màu trắng, tơi xốp hơn. Chủ cửa hàng giới thiệu: “Khi mua về không cần bảo quản tủ lạnh, bạn để 5-6 tháng không vấn đề gì”. Khi hỏi đến loại chà bông giá rẻ dưới 100.000 đồng, bà chủ này bĩu môi: “Cái loại đấy mua cho mèo ăn cũng hỏng cả con mèo. Toàn chế biến từ thịt vớ vẩn”.
Tại chợ Đồng Xuân, chợ Thành Công… người tiêu dùng cũng rất dễ dàng hỏi mua được loại thịt chà bông có giá dưới 100.000 đồng/kg này.
Theo các bà nội trợ, việc chế biến chà bông, bò khô đòi hỏi nhiều công đoạn và nhọc công. Thịt chế biến chà bông phải là thịt nạc, khi mua về thái miếng vừa, tẩm ướp gia vị đem hấp chín. Sau đó, phải cho vào cối giã bằng tay cho miếng thịt tơi thành sợi mới đến công đoạn bắc lên chảo rang sấy. Để làm được 1 kg thịt chà bông phải mất 3 kg nguyên liệu thịt tươi, với giá hiện nay phải mất khoảng 350.000 đồng tiền nguyên liệu. Tương tự đối với thịt bò khô, 1 kg thịt bò khô phải mất 3kg nguyên liệu thịt bò tươi với giá dao động từ 600-650.000 đồng.
Viện kiểm nghiệm cũng “bó tay”
Nghi ngờ chất lượng sản phẩm, ngày 31/10, PV đã mua hai mẫu thịt chà bông và thịt bò khô tại chợ Hà Đông gửi đi kiểm nghiệm thành phần tại Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia. Theo các chuyên gia kiểm nghiệm, dù rất mong muốn nhưng với khả năng hiện tại, họ chưa thể xác định được các loại thực phẩm trên được làm từ nguyên liệu gì.
Tuy nhiên, theo kết quả phân tích, thịt chà bông chỉ có 17,1% protein, thịt bò khô 23,3% protein/100g thịt. Thành phần dinh dưỡng thấp, chưa xác định được nguồn gốc thực phẩm nhưng điều đáng nói loại thịt chà bông, bò khô giá rẻ trên lại đang được sử dụng trong rất nhiều món ăn đường phố lẫn nhà hàng tại Hà Nội như: xôi chà bông, bánh mì kẹp, nộm bò khô, mướp đắng chà bông...
Rất dễ dàng nhận thấy, tại các cổng trường học, quán ăn vỉa hè bày đầy các cửa hàng bán đồ ăn nhanh cho người lớn, trẻ con. Một ổ bánh mì kẹp trứng, ruốc có giá 15.000 đồng, gói xôi giá 10.000 đồng rất tiện lợi, giá rẻ là địa chỉ lựa chọn bữa sáng của nhiều phụ huynh cho con trước khi đến trường. Ít ai biết được nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của loại thực phẩm này ra sao.
Chị Nguyễn Thị Hồng, khu đô thị Xa La, Hà Đông kể, một lần dẫn con xuống ngay dưới nhà cho con ăn sáng. Con chị vẫn chọn món xôi ruốc thịt như thường ngày. “Thấy con ăn ngon lành nhưng chột dạ, chị thử lấy một chút ruốc thịt ngâm vào nước ấm và lấy tay dứt thử thì quá choáng váng vì sợi thịt có sự co giãn, đàn hồi không đứt”, chị Hồng kể.
Theo ông Phan Văn Huân, Trưởng phòng chỉ đạo tuyến Viện Dinh dưỡng Quốc gia, qua nhiều công đoạn hấp, rang ở nhiệt độ cao nhưng thịt chà bông vẫn là thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng. Tuy nhiên, với thịt chà bông trôi nổi như hiện nay chúng ta vẫn chưa xác nhận được người làm đã trộn những nguyên liệu gì vào.
Theo ông Huân, nếu thịt chà bông được chế biến từ bã sắn dây và tẩm ướp gia vị thì thực phẩm đó không có giá trị dinh dưỡng còn nếu họ trộn chất gì khác hay thực phẩm không đảm bảo chất lượng sẽ là mối nguy hại đối với sức khỏe người tiêu dùng. “Tuy nhiên để đánh giá mối nguy hại ra sao, cần lấy nhiều mẫu thực phẩm này để kiểm định chất lượng”, ông Huân cho biết.
Ông Nguyễn Đắc Lộc, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội sau khi tiếp nhận thông tin từ PV Tiền Phong khẳng định, “sẽ cho rà soát ngay thị trường và truy nguồn gốc sản phẩm”.