Thời gian gần đây, những bê bối liên quan đến việc tẩy trắng thực phẩm khiến người bán loại chất độc hại này trở nên e dè hơn.
Có mặt tại chợ Đồng Xuân tìm mua chất tẩy đường dù dạo qua một vòng rất nhiều cửa hàng đồ khô nhưng khi thấy khách lạ hỏi mua thuốc tẩy trắng, nhiều cửa hàng trừng mắt, trả lời dứt khoát: “Mua tẩy đường làm gì, tẩy thực phẩm à? không biết chất cấm độc hại hay sao mà còn mua”. Hỏi số người bán khác, chúng tôi chỉ nhận được ánh mắt dò xét và cái lắc đầu nguầy nguậy bảo không biết, không có.
Để tìm được loại hóa chất này, PV nhờ một người quen đi cùng hỏi mua giúp và ngay lập tức tìm được nới bán chất tẩy đường để "mua về tẩy trắng lòng lợn".
Người bán hàng tên A thấy mặt khách quen vồn vã giới thiệu ngay, có hai loại axit chanh và tẩy đường hay được dùng để tẩy trắng thực phẩm. Tuy nhiên tẩy đường là chất độc hại, bị cấm kinh doanh nên đa số chủ kinh doanh chỉ bán cho khách quen mà thôi.
“Thời gian này lực lượng kiểm tra làm gắt, kinh doanh bột tẩy đường bị phạt nên dù có hàng, chủ kinh doanh cũng không bao giờ bán cho khách lạ. Nếu không phải em từng mua hàng của chị rồi thì chị cũng không bán đâu”, người bán nói.
Đồng ý bán cho khách hóa chất tẩy đường nhưng mức giá mà chị này đưa ra là 120.000 đồng/cân, cao gấp đôi so với bình thường.
Chị này giải thích: “Tẩy đường bình thường chỉ 60 nghìn thôi nhưng giờ là 120 nghìn đồng/cân. Chị đánh liều mới bán cho các em chứ em đi cả chợ không ai bán cho đâu. Nếu các em không tin cứ hỏi chỗ khác”.
Dù vậy, chị này không quên "thòng" thêm đầy cảnh giác: “Chị bán cho các em nhưng các em đừng có cho chị vào tròng đấy. Từ khi báo chí đưa tin làm các chị ở đây không ai dám bán vì sợ phạt. Nếu các em mua thì chị sẽ cho người mang hàng ra cổng chợ hoặc giao hàng tận nơi”.
Theo chị A thì bột tẩy đường có công dụng “thần kỳ” là chất tẩy độc hơn cả axit chanh. Ngoài tẩy dừa, hoa chuối thì còn tẩy trắng được thịt, lòng, khử mùi hôi của thịt, giữ thịt tươi lâu… và nhiều loại thực phẩm khác. Mỗi lần tẩy chỉ cần cho ít hòa với nước rồi ngâm thực phẩm vào là thực phẩm trở nên trắng phau.
"Mua cả cân tẩy đường dùng còn lâu mới hết nên giá như thế cũng không phải là quá đắt", người bán nói với khách.
“Hôm nào cần cứ gọi điện thoại cho chị. Gía cả thì theo giá thị trường, đợt này giá đắt nên chị phải bán đắt, còn hôm sau các em mua giá hạ thì chị lại bán giá khác, các em mua đây rồi thì khách quen của chị nên cứ yên tâm”, chị này nói.
Theo quan sát, túi bột tẩy đường được đóng thành túi 1kg, bột màu trắng, mịn như bột mì. Ngoài bao bì được người bán dùng bút mực ghi hai chữ “tẩy đường” để phân biệt và không hề có thành phần, công dụng, hạn sử dụng, liều lượng, cách dùng như thế nào.
Nói về cách dùng, người phụ nữ bán hóa chất dặn dò: “Các em chỉ cần cho 1 ít pha loãng với nước là xong. Thực ra chị cũng không rành về tỷ lệ cụ thể thế nào. Các em tự về thử nghiệm là ra mà. Hơn nữa dùng nhiều, dùng ít độc hại thế nào thì do mình. Axit chanh được phép dùng trong thực phẩm còn tẩy đường thì độc hại hơn nên mức độ đậm đặc thế nào là do các em”.
Theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ thực phẩm (ĐH Bách Khoa Hà Nội), tẩy đường hay còn gọi là Natri Hydrosulphite có tên khoa học là NaHSO3 là hóa chất được dùng nhiều trong công nghiệp được dùng để tẩy đường. Còn Axit chanh còn có tên là Axít citric, cũng có tác dụng tẩy trắng thực thực phẩm, mặc dù đây là chất được phép sử dụng trong thực phẩm nhưng nhưng không có tác dụng mạnh bằng tẩy đường nên có thể khiến người kinh doanh sử dụng tẩy đường nhiều hơn.
Nếu dùng chất tẩy đường công nghiệp để tẩy thực phẩm với lượng nhiều và không đúng cách, hóa chất này có thể gây viêm niêm mạc, thủng ruột... nhất là việc dùng chất tẩy đường để ngâm hoa chuối hay một số thực phẩm khác sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.
Không những thế, dùng chất tẩy đường với số lượng lớn còn ảnh hưởng trực tiếp nghiêm trọng tới môi trường.