Sinh tố hoa quả được coi là món nước uống được rất nhiều người ưa chuộng, dù là mùa đông hay mùa hè. Tại các quán nước giải khát, caffe, đều không thể thiếu loại nước uống này. Với giá trung bình từ 25.00-40.000 đối với quán bình dân và vài trăm nghìn đối với những quán hạng sang, sinh tố hoa quả càng lạ càng hay được thực khách chú ý.
Tại một quán caffe trên đường Cầu Giấy, một cốc nước sinh tố dâu tây được bán với giá 45.000 đồng/cốc, sinh tố sơ ri 60.000 đồng/cốc, nước kiwi 60.000 đồng/cốc. Theo nhân viên bán hàng, do những loại quả này đều là hoa quả do cửa hàng phải… nhập khẩu về nên giá cả đắt đỏ hơn những loại khác.
Những loại sinh tố khác mà nhân viên ở đây nói có thể kể đến: Sinh tố xoài 30.000 đồng/cốc, chanh leo 25.000 đồng/cốc, bưởi 30.000 đồng/cốc, bơ 35.000 đồng/cốc.
Chị Hoa (Từ Liêm, HN) cho biết: “mỗi khi vào quán uống nước với bạn bè, món thường niên của tôi là các loại sinh tố, cửa hàng nào có sinh tố lạ đều thử. Nhiều khi cũng thắc mắc, có một số loại quả, vì dụ như quả kiwi, dâu tây khi ăn thấy rất ngon, nhưng đến khi được các quán chế thành sinh tố, nước hoa quả thì có cảm giác không được tươi, vị ngọt một cách bất thường”.
Thời tiết oi bức khiến nhu cầu giải nhiệt của người dân gia tăng, các món sinh tố hay nước ép cũng được ưa chuộng nhất. Tâm lý người tiêu dùng thường cho rằng, những món giải nhiệt làm từ trái cây sẽ đảm bảo sự nguyên chất, ít độc hại hơn những loại thực phẩm đóng gói sẵn. Tuy nhiên, với sinh tố, nước ép được chế biến từ trái cây Trung Quốc, nguy cơ độc hại còn lớn hơn nhiều lần.
Theo người làm nghề pha chế tại một quán giải khát trên đường Láng (Hà Nội), tùy số lượng ít hay nhiều, hầu như tất cả các quán cà phê, kinh doanh nước giải khát đều có sử dụng trái cây xuất xứ Trung Quốc. Những quán cà phê lớn, có thương hiệu thường sẽ mua trái cây ở các địa chỉ đáng tin cậy hơn, tuy nhiên xuất xứ cũng ít được chú trọng. Còn lại những quán giải khát bình dân thì khoảng 80% là trái cây Trung Quốc. Thậm chí có nhiều nơi sử dụng hoàn toàn trái cây Trung Quốc để chế biến thức uống.
Cũng theo anh này, để có nguyên liệu cho việc kinh doanh của quán, những bán sẽ tới các chợ đầu mối nông sản để lấy hàng. Và chỉ có trái cây Trung Quốc mới đáp ứng được các yêu cầu: giá rẻ, để được lâu, màu sắc bắt mắt. Đặc biệt là các loại táo, lê, cam, nho, cà rốt,.... thường là hàng Trung Quốc, để đến 2 tuần mà vẫn còn tươi nguyên.
Sinh tố loại “thượng hạng” chế từ hoa quả ngâm đã hết hạn sử dụng
Tại chợ Đồng Xuân, không khó để mua được một lọ hoa quả ngâm với giá từ 60.000- 120.000 tùy loại quả.
Theo khảo sát của PV, nhiều loại hoa quả ngâm như: Dâu tây, sơ ri, nho,… đều có nguồn gốc từ Trung Quốc, là hàng nhập lậu, không có phụ đề tiếng Việt. Màu sắc của những loại hoa quả ngâm này tươi, sặc sỡ bất thường.
Theo một tiểu thương tại chợ, chỉ cần 2 thìa nước ngâm, bỏ thêm 2-3 xác quả ngâm vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn là đã có một cốc nước sinh tố hoa quả đẹp mắt.
“Đây là “bí kíp” của nhiều quán nước. Thử tính nhẩm mà xem, một lọ hoa quả ngâm giá chỉ tầm trăm nghìn về có thể “chế” được khoảng 50-60 cốc sinh tố, với giá 40.000-60.000 đồng/cốc. Làm gì có phương pháp nào lãi bằng”, tiểu thương này cho biết.
Quan sát của PV, những lọ hoa quả ngâm Trung Quốc này được tiểu thương tại chợ Đồng Xuân bày lẫn với những lọ siro, hoa quả ngâm có xuất xứ từ Việt Nam, và phần nhãn hiệu thường bị quay vào bên trong để che mắt cơ quan chức năng.
Điều đặc biệt là nhiều trong số đó không có ngày sản xuất, hạn sử dụng, nếu có thì cũng trong tình trạng… quá hạn sử dụng.
“Loại hoa quả ngâm này để càng lâu càng ngon, em lo gì. Cái hạn sử dụng chỉ là hình thức thôi. Mà mua về làm hàng thì cần gì quan tâm đến thứ ấy, cứ rẻ thì nhập về. Muốn có mùi thơm hơn thì mua thêm ít tinh dầu giá rẻ ở trong chợ rắc lên”, một tiểu thương thản nhiên nói.
Cũng theo tiểu thương này, loại hoa quả ngâm được các quán nước, quán caffe đặt hàng rất nhiều: "Nhiều chủ quán ở các tỉnh lân cận tháng nào cũng đến lấy cả chục lọ về làm hàng. Thử hỏi, ở những vùng quê lấy đâu ra quả dâu tây, sơ ri, rồi kiwi tuwoi để mà làm sinh tố. Toàn "chế" từ loại hoa quả ngâm này mà ra hết".
Mua thử 2 lọ nước hoa quả ngâm về “nghiên cứu”, cảm quan đầu tiên của PV là những loại nước hoa quả này khá đậm đặc. Vị ngọt sắc xen chút đắng ở đầu lưỡi của đường hóa học, màu sắc quá bắt mắt như đã được sử dụng phẩm màu. Khi vừa mở nắp lọ, mùi hóa chất hắc bay thẳng vào mũi.
Theo một bác sĩ cho biết “Trên thì trường hiện nay có rất nhiều loại quả được ngâm tẩm hóa chất, đặc biệt là chất bảo quản. Nếu lượng chất bảo quản quá nhiều, được đưa vào cơ thể trong thời gian dài, cùng với một số loại hóa chất khác sẽ rất dễ gây ra ngộ độc tùy mức độ, thậm chí có thể gây ung thư. Đối với những sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có kiểm định chất lượng thường sẽ không đảm bảo chất lượng. Người tiêu dùng cần cân nhắc, tìm hiểu kĩ về sản phẩm trước khi sử dụng để tránh rước bệnh vào thân”.
Một chuyên gia về thực phẩm cho biết thêm, theo nguyên tắc, hàng hết hạn sử dụng phải bị hủy bỏ, vì lúc này chất lượng của sản phẩm đã không còn được bảo đảm như cam kết của đơn vị sản xuất ghi trên bao bì. Sản phẩm cũng không còn bảo đảm về an toàn thực phẩm. Nếu tiếp tục sử dụng có thể gây hại cho sức khỏe.