Một người bạn của tôi kể rằng con anh ấy là “cú đêm”, chỉ đi ngủ lúc 11 giờ đêm và không thể dậy trong khoảng thời gian từ 8 đến 9 giờ sáng. Bây giờ, cậu bé vẫn đang học mẫu giáo nên sáng có thể dậy muộn nhưng khi vào tiểu học thì sẽ ra sao?
Quả thực, rất nhiều phụ huynh đang mắc phải tình trạng này. Trẻ không thể thức dậy vào buổi sáng và vật vã trong khi cha mẹ lại lo lắng. Khi trẻ có lịch trình ngủ ngon, người lớn chúng ta sẽ cảm thấy thư giãn hơn rất nhiều. Hơn nữa, nếu trẻ ngủ vào hai khung “giờ vàng” không chỉ trí não phát triển tốt mà còn giúp trẻ phát triển chiều cao.
Khung giờ vàng cho giấc ngủ của trẻ
Cuốn sách “Tại sao chúng ta ngủ” đề cập rằng giấc ngủ rất quan trọng đối với sự phát triển trí não của trẻ, dù là khả năng tập trung, trí nhớ hay trí tưởng tượng thì nó đều có tác động sâu sắc. Hơn nữa, Học viện Nhi khoa còn cho rằng trẻ tiết ra hormone tăng trưởng khi ngủ nhiều gấp ba lần so với ban ngày. Nếu trẻ có thể ngủ một cách khoa học và ngủ đúng “giờ vàng” không chỉ có lợi cho sự phát triển trí não mà còn giúp phát triển chiều cao.
Trước 9 giờ tối
Nếu bạn muốn con mình cao lên thì việc đi ngủ sớm vào ban đêm là điều thực sự quan trọng. Bởi vì thời kỳ tiết hormone tăng trưởng cao nhất đầu tiên là từ 10 đến 12 giờ đêm. Để nắm bắt được trọn vẹn khoảng thời gian này, lúc này trẻ phải đi vào giấc ngủ sâu. Nói cách khác, nếu trẻ đi ngủ trước 9 giờ thì đến 10 giờ trẻ gần như đã chìm vào giấc ngủ sâu, cơ thể được cung cấp đủ hormone tăng trưởng.
Bất kể yếu tố di truyền, những đứa trẻ đi ngủ sớm trong thời gian dài thường cao hơn và khỏe mạnh hơn những đứa trẻ quen đi ngủ muộn. Không chỉ vậy, giấc ngủ còn rất quan trọng cho sự phát triển trí não của trẻ. Não của trẻ đã hoạt động cả ngày, còn ban đêm, nó đương nhiên cần được nghỉ ngơi và điều chỉnh. Hơn nữa, theo đồng hồ sinh học của con người, con người nên nghỉ ngơi sau khi trời tối và ngừng làm việc. Nếu nó có thể vận hành theo quy luật tự nhiên thì bộ não có thể phát triển tốt hơn.
Các nhà khoa học về não đã phát hiện ra rằng giấc ngủ sâu của não càng dài thì khả năng lưu trữ và ghi nhớ càng mạnh, đồng thời phát triển các kết nối thần kinh giúp tập trung tốt hơn. Bộ não của chúng ta trải qua giấc ngủ sâu hơn giấc ngủ chập chờn vào nửa đầu đêm. Vì vậy, nếu trẻ có thể đi ngủ trước 9 giờ và ngủ đủ sâu thì trí nhớ sẽ phát triển tốt hơn. Bản thân chúng ta cũng sẽ nhận thấy rằng nếu thường xuyên thức khuya thì dù có ngủ bao nhiêu thì đầu óc cũng sẽ cảm thấy uể oải và trí nhớ sẽ kém đi. Nguyên nhân là do chúng ta không ngủ đủ giấc.
5 đến 7 giờ sáng
Vào khoảng thời gian từ 5 đến 7 giờ sáng, hormone tăng trưởng sẽ đạt đến đỉnh điểm thứ hai. Nếu trẻ thức dậy vào thời điểm này có thể ảnh hưởng đến việc tiết hormone tăng trưởng, lâu dần sẽ ảnh hưởng đến sự tăng trưởng.
Và 5-7 giờ là giai đoạn mơ của chu kỳ giấc ngủ. Giai đoạn này có lợi cho sự phát triển trí tưởng tượng của trẻ, giúp trẻ có tầm nhìn rộng hơn và có nhiều ý tưởng hơn khi gặp vấn đề. Nếu không ngủ đủ giấc ở giai đoạn này, tư duy của trẻ có thể trở nên cứng nhắc và não bộ tương đối kém linh hoạt. Vì vậy, chúng ta không nên cố tình làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ, khiến trẻ bối rối để dậy sớm.
Tốt nhất bạn nên dậy vào khoảng 7 giờ, nhưng ngay cả khi điều đó không thể thì cũng đừng dậy quá sớm. Nếu phải dậy rất sớm, điều kiện tiên quyết là phải đi ngủ sớm hơn vào ban đêm để đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc. Bằng cách này, trẻ có thể vừa cao lớn vừa phát triển trí não.
Nhìn chung, hai giai đoạn vàng này là giai đoạn trẻ tiết hormone tăng trưởng nhanh nhất nên cha mẹ càng phải chú ý để con đi ngủ đúng giờ. Tuy nhiên, cơ thể không phải là một cái máy, không phải cứ đến 9 giờ tối thì hormone sinh trưởng mới bắt đầu tiết ra số lượng lớn theo đúng giờ mà phải cần có nhiều yếu tố khác thêm vào để kích thích sản xuất ra nhiều hơn hormone tăng trưởng như một giấc ngủ sâu và nhiều giấc mơ đẹp.
Cách rèn luyện trẻ đi ngủ sớm và dậy sớm
Nhiều bậc cha mẹ lo lắng, phải làm gì nếu con không ngủ được vào ban đêm? Điều quan trọng nhất của chúng ta là làm tốt hai việc sau.
Cha mẹ làm gương
Hầu hết trẻ đều hình thành thói quen đi ngủ muộn vì bố mẹ đi ngủ muộn. Trước 6 tuổi, trẻ đặc biệt phụ thuộc vào cha mẹ, chúng chỉ có thể ngủ yên khi có bố mẹ ở bên. Nếu bố mẹ thức suốt đêm, con cái có thể đợi bố mẹ và thức khuya cùng bố mẹ. Theo thời gian, trẻ hình thành thói quen đi ngủ muộn. Nếu trẻ đã hình thành thói quen như vậy thì chúng ta, với tư cách là cha mẹ, phải làm gương. Hàng ngày, bố mẹ hãy lên giường rồi tắt đèn và đi ngủ trước 9 giờ. Ban đầu trẻ có thể không ngủ được nhưng nếu kiên trì, dần dần trẻ sẽ phát triển đồng hồ sinh học để đi ngủ sớm và ngủ vào thời điểm đó.
Không xem điện thoại di động trước khi đi ngủ
Một người anh họ của tôi nói rằng ngay cả khi đứa trẻ tắt đèn và đi ngủ sớm, nó cũng sẽ lén lút trốn trên giường và nhìn vào điện thoại di động. Điều này đòi hỏi sự giám sát của bố mẹ.
Một giờ trước khi trẻ đi ngủ, không được cho trẻ xem điện thoại. Bởi ánh sáng xanh từ điện thoại di động sẽ kích thích não bộ và ảnh hưởng đến việc tiết melatonin khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ. Hơn nữa, những thứ trên điện thoại di động sẽ khiến não hoạt động, khó bình tĩnh, khiến bạn không thể chìm vào giấc ngủ. Nếu bạn cùng con đi ngủ sớm và không xem điện thoại di động một giờ trước khi đi ngủ, con bạn sẽ tự nhiên hình thành thói quen đi ngủ sớm và dậy sớm.