Lương y Hoàng Duy Tân, toàn bộ cây bầu đều có tác dụng:
- Quả bầu có vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng giải nhiệt, giải độc, lợi tiểu, chữa đái dắt, đái đường...
- Lá bầu được coi như là một loại thức ăn chống đói
- Tua cuốn bầu có tác dụng trị rôm, mụn nhọt
- Hoa bầu dùng để nấu nước uống sẽ chống mất nước. Ngoài ra hoa bầu kết hợp với hải sản như tôm, cua,... chống tiêu chảy.
- Hạt bầu: Có tác dụng đối với những người viêm nướu răng, tụt lợi răng. Dùng nước sôi hãm khoảng 10 hạt bầu già sẽ rất tốt cho răng và nướu răng.
Đặc biệt, đối với những người bị tiểu đường, nếu ăn bầu sẽ có tác dụng hút đường trong cơ thể.
Ngoài giá trị dinh dưỡng, bầu còn là một vị thuốc dân gian tốt có tác dụng thanh nhiệt, giải khát, nhuận tràng, chống táo bón. Ngay món bầu luộc chấm muối vừng tuy bình dị nhưng lại là một món ăn mát, bổ và lành. Sự kết hợp giữa bầu với vừng (nhất là vừng đen) làm cho món ăn trở thành ngon, bổ. Cả hai đều có tác dụng nhuận tràng, chống táo bón.
Bài thuốc từ quả bầu:
Nhuận tràng: Bầu luộc chấm muối vừng, một món ăn giản dị, ngon miệng mà có tác dụng nhuận tràng, chống táo bón.
Tiểu đường: Người bị tiểu đường, đái dắt ăn canh bầu hàng ngày cho hiệu quả tốt rất.
Răng lợi: Sưng mộng răng hay bị tụt lợi có thể chữa bằng cách lấy hạt bầu đun lấy nước ngậm và súc miệng từ 3-4 lần/ngày.
Bệnh về da: Lấy hoa và tua cuốn của bầu nấu nước cho trẻ tắm, có tác dụng phòng ngừa thủy đậu, sởi, lở ngứa vào ngày hè nóng nực.
Trị bệnh vàng da: lấy rễ bầu sắc nước uống (có thể cho thêm chút đường).
Viêm gan, sỏi đường niệu, huyết áp cao: quả bầu tươi 500g, rửa sạch vắt lấy nước cốt và trộn đều với 250ml mật ong rồi uống ngày 2 lần, mỗi lần 30 - 50ml.
Trị bí tiểu, tiểu tiện: Người bị bí tiểu lấy nửa quả bầu và 5 củ hành sắc lấy nước uống 2-3 lần/ngày.