Trong quá trình ngủ, cơ thể chúng ta trải qua một loạt các thay đổi sinh lý. Khi chúng ta bước vào trạng thái ngủ, nhịp tim sẽ chậm lại, hơi thở trở nên đều đặn, và nhiệt độ cơ thể sẽ dần giảm.
Đồng thời, các loại hormone trong cơ thể cũng sẽ được tiết ra tương ứng để giúp chúng ta chìm sâu vào giấc ngủ. Trong giai đoạn ngủ sâu, cơ thể sẽ tự sửa chữa và phục hồi, điều này vô cùng quan trọng đối với sức khỏe.
Ngoài các thay đổi về mặt sinh lý, giấc ngủ còn ảnh hưởng đến tình trạng tâm lý của chúng ta. Giấc ngủ đủ giúp cải thiện khả năng tập trung và chú ý, tăng cường trí nhớ và khả năng học hỏi, đồng thời cũng giúp tăng cường sự ổn định về cảm xúc và cảm giác hạnh phúc.
Ngược lại, thiếu ngủ sẽ dẫn đến sự giảm sút về khả năng tập trung, trí nhớ kém, biến động cảm xúc, thậm chí có thể dẫn đến các vấn đề về tâm lý.
Lịch trình ngủ lý tưởng đã được công bố, không phải là 8 tiếng. Lịch trình này dựa trên đồng hồ sinh học của cơ thể và chu kỳ ánh sáng tự nhiên, được chia thành năm giai đoạn khác nhau.
Giai đoạn đầu tiên là ngủ sâu, chủ yếu từ 9 giờ tối đến 3 giờ sáng, là thời gian tốt nhất cho việc sửa chữa và phục hồi cơ thể. Nếu bạn thức trong khoảng thời gian này, sẽ ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các hệ thống trong cơ thể.
Giai đoạn thứ hai là giấc ngủ nhẹ, chủ yếu từ 3 giờ sáng đến 6 giờ sáng. Giai đoạn này dễ bị nhiễu loạn bởi môi trường bên ngoài, vì vậy việc duy trì một môi trường yên tĩnh là rất quan trọng.
Ngoài ra, từ 6 giờ sáng đến 8 giờ sáng là giai đoạn thứ ba, đây là thời điểm tốt nhất để cơ thể tự nhiên thức dậy, và nên sắp xếp công việc quan trọng vào khoảng thời gian này.
Giai đoạn thứ tư là thời gian cho giấc ngủ trưa, nên kiểm soát khoảng 30 phút. Một giấc ngủ trưa ngắn có thể giúp não bộ được nghỉ ngơi, cải thiện hiệu suất làm việc vào buổi chiều.
Giai đoạn cuối cùng là giấc ngủ mảnh, tận dụng thời gian rảnh để ngủ ngắn, có thể nhanh chóng phục hồi sức khỏe và tinh thần.
Thiếu ngủ kéo dài có thể gây ra những vấn đề gì cho cơ thể? Đầu tiên, thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể, làm giảm sức đề kháng, khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
Ngoài ra, thiếu ngủ lâu dài còn gây ra sự suy giảm chức năng não bộ, khiến người ta dễ mất tập trung, giảm trí nhớ, suy nghĩ chậm chạp, ảnh hưởng đến khả năng làm việc và học tập.
Thiếu ngủ cũng ảnh hưởng đến hệ thống chuyển hóa và nội tiết của cơ thể, có thể dẫn đến béo phì, tiểu đường và các vấn đề sức khỏe khác.
Làm thế nào để nâng cao chất lượng giấc ngủ?
Đầu tiên, việc thiết lập một lịch trình ngủ đều đặn là rất quan trọng. Ngủ và thức dậy vào cùng một thời gian mỗi ngày có thể giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học của bạn, giúp dễ dàng chìm vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ đủ.
Thứ hai, tạo ra một môi trường ngủ thoải mái cũng là chìa khóa để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Đảm bảo phòng ngủ của bạn yên tĩnh, tối, mát mẻ và thoải mái. Một số người có thể cần sử dụng nút tai hoặc mặt nạ che mắt để giảm thiểu sự nhiễu loạn. Ngoài ra, đảm bảo rằng đệm và gối phù hợp với cơ thể của bạn để cung cấp sự hỗ trợ tốt nhất.
Thêm vào đó, tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ cũng là một bước quan trọng. Những thiết bị này phát ra ánh sáng xanh, có thể gây rối loạn đồng hồ sinh học và làm khó ngủ hơn. Không sử dụng bất kỳ thiết bị điện tử nào trước giờ đi ngủ một giờ có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Ngoài ra, chế độ ăn uống và vận động cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ. Tránh ăn thức ăn nặng, cay hoặc chứa nhiều chất béo trước khi đi ngủ, vì chúng có thể gây ra cảm giác khó chịu hoặc tiêu hóa không tốt.
Ngược lại, hãy thử ăn một số thức ăn nhẹ trước khi đi ngủ, như sữa chua hoặc yến mạch. Vận động vừa phải có thể giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ, nhưng hãy chắc chắn không tập thể dục mạnh trước khi đi ngủ.
Cuối cùng, nếu bạn thường xuyên cảm thấy lo lắng hoặc áp lực, điều này có thể gây ra vấn đề về giấc ngủ. Trong trường hợp này, việc tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp là rất quan trọng. Liệu pháp tâm lý, kỹ năng thư giãn hoặc điều trị bằng thuốc có thể giúp giảm bớt lo lắng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.